Haftanın Kitabı'nda Ceyhan Usanmaz, yazmak ve yazarlık üzerine düşüncelerini daha önce "Ölülerle Uzlaşmak" adlı kitabında okuduğumuz Margaret Atwood'un yeni makalelerinin yer aldığı "Çırak Sihirbaz" adlı kitabı üzerine konuşuyor.
Margaret Atwood'un yazmak ve yazarlık üzerine düşüncelerini daha önce Ölülerle Uzlaşmak kitabında okumuştuk. Yazarın Cambridge Üniversitesi'nde verdiği altı konferansın metinlerinden oluşan bu kitap, Türkçede 2021 yılı sonunda çıkmıştı. Şimdi de, yakın bir zaman önce yayımlanan Çırak Sihirbaz'da makalelerini okuyoruz.
Bir anlamda, kurgu eserleriyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de geniş bir çevre tarafından takip edilen Margaret Atwood'un (ki bu çevrenin, Damızlık Kızın Öyküsü'nün son televizyon dizisi uyarlamasıyla daha da genişlediğini söyleyebiliriz rahatlıkla), eleştirmen kimliğiyle karşılaşıyoruz Çırak Sihirbaz'da.
1982'den başlayarak 2004'e dek tarihlenen yazılarını kronolojik olarak ve belli temalar çerçevesinde bir araya getirmiş Margaret Atwood. Her bir bölüm hakkında şu bilgileri veriyor kitabının başlangıcında: "Birinci bölüm, üniversite birinci sınıf öğrencilerinin okuma listelerinde yer alması muhtemel olan romanım Damızlık Kızın Öyküsü’nü yazıp yayımlattığım 1980’leri kapsıyor. Kanada’da dünyaca ünlü olmaktan diğer yazarlar gibi dünyaca ünlü olmaya geçiş yaptığım dönemdi bu. Berlin Duvarı’nın yıkıldığı 1989’a kadar devam ediyor. İkinci bölüm, 1990’lardan makaleleri içeriyor ve yirmi birinci yüzyılın başladığı 2000 yılına kadar sürüyor. Üçüncü bölüm ise ünlü 9/11 felaketinin yaşandığı 2001’den günümüze kadar geliyor."
Görüldüğü gibi, tarihleri verirken önemli olaylara da özellikle değinmiş Atwood. Bunun nedeni, Çırak Sihirbaz'daki yazıların yazarlar (George Orwell’den Marquez’e, Calvino’dan Le Guin’e, Virginia Woolf’tan Toni Morrison’a), kahramanlar (Grace’ten Winston Smith’e) ve hikâyeler (Damızlık Kızın Öyküsü’nden 1984’e, Yeşilin Kızın Anne’den Sevilen’e) kadar 'hayat' hakkında da olması. Örneğin, üçüncü bölümdeki yazıların daha koyu bir politik tona sahip oldukları hemen fark edilecektir. Elbette, bu yazılara nasıl yaklaşılacağı her bir okurun 'niyet'iyle de doğrudan orantılı. Kendi adıma söylersem; Çırak Sihirbaz'da ilk dikkatimi çeken ve ilk okuduğum yazı, Dashiell Hammet'la ilgili olan "Gizemli Adam"dı. (s. 238-254) Margaret Atwood da, bu kadar çok gizem yaratan ve çözen bir adamın, arkasında kendisine dair bıraktığı çok sayıdaki gizemi eşelemek istemiş.
Margaret Atwood
Çırak Sihirbaz
çev. Solina Silahlı
Doğan Kitap, 2024, 400 s.
