Portre: Françoise Hardy

Yé-yé akımı sanatçıları arasında gösterilmesine rağmen bu akımda yer alan Sylvie Vartan, Sheila ya da France Gall gibi isimlerden farklı bir statüye sahiptir Françoise Hardy. Bu durumun, hem bir yorumcunun ötesinde aynı zamanda bir şarkı sözü yazarı da olmasından, hem de çekingen tavırları ve sadeliği sayesinde müzikseverlerin yanı sıra kendi meslektaşları üzerinde bıraktığı etkiden kaynaklandığı söylenebilir. Altmışlı yıllarda Bob Dylan’dan Mick Jagger’a, David Bowie’den Salvador Dali’ye birçok sanatçının ona olan hayranlığının sebebi de, sadece sesi ve fiziği değil aynı zamanda masum duruşu ve bu zamana dek koruduğu alçakgönüllülüğüdür büyük olasılıkla.

1944’te Paris’te dünyaya gelen Françoise Hardy, babası başka bir kadınla evli olduğu için çocukluk yıllarını annesiyle ve anneannesiyle geçmiş. O yıllarda özellikle anneannesi tarafından sürekli aşağılandığını ve tüm hayatına yansıyacak öz güven eksikliğinin, çekingenliğin buna dayandığını belirtiyor sanatçı bu dönemle ilgili. Kısa süreliğine Mireille’in ünlü Le Petit Conservatoire’ında eğitim aldıktan sonra ilk albümünü 1962’de çıkaran Hardy, albümde Tous les garçons et les filles adlı parçayla bir anda tüm dikaktleri üzerine çekti. Video klipi ünlü yönetmen Claude Lelouch imzasını taşıyan bu şarkıda: "Benim yaşımdaki tüm kızların ve erkeklerin bir sevgilisi var, ben ne zaman birini bulacağım, benim yüzüm ne zaman gülecek" diyordu genç kadın. O dönemdeki erkek arkadaşı fotoğrafçı Jean-Marie Périer’nin objektifinden yansıyan fotoğrafları, yayın hayatına yeni başlayan Salut les copains dergisinin birçok sayısının kapağını süslerken Hardy’yi de dönemin idollerinden biri haline getirdi. 1963’te L’amour s’en va isimli parçayla Eurovision’a katılarak beşinciliği elde eden sanatçı, bu dönemde Ölümle Yarışanlar (Grand Prix -1966), Une balle au Cœur (1966), Erkek, Dişi (Masculin Féminin - 1966) gibi filmlerde üstlendiği irili ufaklı rollerle beyazperdeye de el attı. Hardy'nin seslendirdiği şarkılar ise yıllar sonra François Ozon’un 8 Kadın (8 Femmes - 2002), Bertolucci’nin Düşler, Tutkular, Suçlar (The Dreamers - 2003) ve Wes Anderson’ın Ay Işığı Krallığı (Moonrise Kingdom - 2012) filmlerinin soundtrack’lerinde yer alacaktı.

Hardy'nin sinemayla ilişkisi bununla da sınırlı değildi. Claude Lelouch’un 1966 tarihli Un homme et une femme (Bir Kadın ve Bir Erkek) adlı filmi özellikle Nicole Croisille ve Pierre Barouh tarafından da seslendirilen Francis Lai bestesiyle hafızalarda yer etmişti. Ertesi yıl çektiği Vivre pour vivre (Yaşamak İçin) adlı filmde de bu kadroyu bozmadı Lelouch. Filmdeki, sözleri Pierre Barouh imzalı Des ronds dans l’eau adlı parçayı Nicole Croisille bu kez filmin başrol oyuncularından Annie Girardot ile birlikte seslendirdi. Bu şarkı da yine büyük ilgiyle karşılanacak, aynı yıl dönemin büyük yıldızı Françoise Hardy yeni albümünde bu parçayı da yorumlayacaktı.

Albümleri Brezilya, Güney Afrika, Türkiye ve Japonya’da ciddi anlamda talep gören Hardy, pek çok farklı ülkede konserler veriyordu. Sanatçı, 1965’te İstanbul’da da gelmişti. Bu ziyaretle ilgili Derya Bengi’nin Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan 60’lı Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük kitabından bir alıntı yapalım şimdi:

"Françoise Hardy kalabalık orkestrasıyla Klöb X‘te ve İstanbul’un yeni sineması Fitaş’ta bir hafta boyunca konserler verdi. İzleyicinin gözüne girmeyi beceremediği, Cumhuriyet’teki konser eleştirisinden anlaşılıyordu: Bu değerli şantöz için hareketsiz ve şarkıları tuhaf denmişti. Evet bir anlamda gerçekten hareketsizdi. Shake-Surf söylemedi kendini yerden yere atmadı, zıplayıp hoplamadı. Gereken yerde gereken hareketi yaptı o kadar. Söylediği kendi melodileri bizim konser dinleyicimizin alıştığı melodiler değildi. Hiçbir şarkının sonunda büyük ses oyunları ve gürültülü finaller yoktu. Melodi başladığı gibi devam ediyordu ama bu monotonluk değildi. Güzel bir program yaptı, sahneye Avrupa havasını getirdi ve kendisiyle beraber götürmesini de bildi.” 

Bunun yanı sıra kitapta Tülay German ve Ajda Pekkan’ın da yorumları yer alıyor, örneğin Tülay German şöyle demiş onunla ilgili: "Fransız müziğine yeni bir melodi anlayışı, yeni bir söyleyiş tarzı getirmiş bir şarkıcı. Konuştukça seviyor insan bu kızı, Açık, dürüst, gerçeklerden korkmayan, gerçeklerden kaçmayan biri.” Ajda Pekkan ise: “Rahatça itiraf edeyim ona âşık olduğumu, Eğer erkek olsaydım onu görünce “işte kafamdaki kadın tipi derdim. Ben uzun boy ve güzel göz hayranıyım. Bunları gördüğüm zaman dayanamam. Françoise’da ikisi de mevcut. Boy 1.82, şahane gözler ve nefis saçlar” demiş onun hakkında.

Françoise Hardy, farklı ülkelerde verdiği konserlere rağmen çocukluk yıllarından kalma çekingenliği ve izleyici karşısındaki heyecanı nedeniyle sahnelere 1968’de, Afrika’da verdiği konserlerin ardından veda etti. Öte yandan sanatçı altmışlı yıllarda, müzik ve sinema dünyasının yanında moda dünyasında da önemli bir etki yaratmıştı. Kendisi aslında giyimine çok da fazla özen göstermeyen daha doğrusu sade bir tarzı benimseyen biri de olsa o dönemde ünlü markaların sahipleri ondan o kadar etkilenmişlerdi ki onun giymesi için özel tasarımlar üretmek için adeta birbirleriyle yarışır hale gelmişlerdi. Paco Rabanne marka metal elbiseler veya Courrèges etiketli pantolonlarla çıktığı televizyon programları sayesinde moda ile müziğin buluşmasına öncülük eden Hardy, kariyerinin ilk yıllarında farklı modellerde pantolonlar giyse de mini etek modasına ilk uyanlardan biri de o olmuş, hatta 1966’da Jacques Dutronc’un Mini Mini Mini şarkısının klibinde, mini eteğiyle boy göstermişti.

Şarkılarını Almanca, İtalyanca ve İngilizce olarak da seslendiren, bu sayede de şöhretini uluslararası bir boyuta taşıyan Hardy'nin Jacques Dutronc’la tanışması da 1967 yılına denk geliyor.  Ancak 1981 yılında evlenen çift artık birlikte yaşamasalar da bu evlilik halen devam ediyor. 1973’te bu birliktelikten dünyaya gelen Thomas da halen anne ve babasının mesleğini yapmakta.

Yetmişli yıllarla birlikte Françoise Hardy’nin yayınladığı albümler eskisi kadar ilgi görmemeye başlamıştı. Konser vermeyi bırakan sanatçı medyada da daha az yer alıyordu. Bu gidişatı durduran şarkı, 1973’te piyasaya çıkan Message Personnel oldu. Françoise Hardy, Véronique Sanson’un 1972 tarihli ilk albümüne hayran kalmıştı. Bunun üzerine bu albümdeki bestelere imza atan Sanson’un o dönemdeki erkek arkadaşı Michel Berger ile tanıştı ve Berger’nin onun için yazdığı Message personnel (Kişisel Mesaj) adlı şarkı, Françoise Hardy’nin kariyerinde bir dönüm noktası oldu. 70’lerin sonunda kariyerine, Gabriel Yared & Michel Jonasz ikilisine ait şarkıların yer aldığı üç albümle devam eden Hardy, bu albümlerle bossa nova, funk ve caz gibi farklı tarzları denedi. 1983’de Louis Chédid imzalı Moi vouloir toi 45’liği ile hayranlarından yine tam puan aldı. Henüz altmışların ortasında astrolojiye merak saran Françoise Hardy, yetmişli yıllarla birlikte bu konuda birçok kitap da kaleme alırken 80’lerin başından itibaren de Radio Monte-Carlo için yaptığı günlük yorumların yanı sıra haftalık bir program da hazırladı. 1988 yılında piyasaya sürdüğü “Décalages” adlı albümün ardından müziği bırakma kararı alan sanatçı müzik dünyasıyla bağını sadece sevdiği isimler için yazdığı şarkılarla korudu. 1990’da Julien Clerc için yazdığı Fais-moi une place, ertesi yıl düzenlenen Victoires de la Musique töreninde "Yılın Şarkısı" seçildi.

1996’da yakın çevresinin baskılarına dayanamayarak kariyerinin en iyi albümleri arasında gösterilen “Le Danger” ile müziğe geri dönen Hardy İlerleyen yıllarda Jacques Dutronc’la birlikte Mireille & Jean Sablon ikilisine saygı duruşunda bulundukları Puisque vous partez en voyage’ın da yer aldığı “Clair Obscur” adlı albümü yayınladı. 2012 yılında çıkardığı “L’amour fou” isimli albümün ardından da 2014’te yetmişinci yaş gününü kutlayan sanatçı bu tarihten itibaren müziğe devam etmek için gerekli ilham ve enerjiyi kaybetmiş olduğu yönünde mesajlar verse de hayranlarının ısrarlarına dayanamayarak 2018‘de şimdilik son stüdyo albümü olan "Personne d’autre"u yayınladı. Sanatçı bu albümde, Yael Naïm, La Grande Sophie ve Thierry Stremler gibi isimlerle çalıştı.