Sicumi Göleti tehdit altında

-
Aa
+
a
a
a

Tunus’ta artan çevre kirliliği, her yıl göç mevsiminde binlerce pembe flamingoya ev sahipliği yapan Sicumi Göleti'ni tehdit ediyor.

Gezegenin Geleceği: 03 Ekim 2023
 

Gezegenin Geleceği: 03 Ekim 2023

podcast servisi: iTunes / RSS

Tunus’ta artan çevre kirliliği, her yıl göç mevsiminde binlerce pembe flamingoya ev sahipliği yapan Sicumi Göleti'ni tehdit ediyor. Başkent Tunus’un batısında yer alan Sicumi Göleti, biyolojik çeşitliliği ve zenginliği açısından Kuzey Afrika’nın dördüncü en önemli sulak alanı kabul ediliyor. Çevresel kirlilik, inşaat atıkları ve kentsel gelişim nedeniyle gitgide alan kaybeden göletin yüz ölçümü 3 bin 500 hektardan 2 bin 600 hektara kadar inmiş durumda. Başkentin ‘akciğeri’ olarak nitelenen gölet, pembe flamingoların yanı sıra ördek çeşitleri, siyah sakarcalar, martılar ve leyleklere de göç zamanlarında ev sahipliği yapıyor. Ülkenin ekosistem dengesine büyük katkı sağlayan gölet, dünyadaki sulak alanların korunması hedefiyle 1971'de 168 ülke tarafından imzalanan ‘Ramsar Sözleşmesi’ kapsamında kayıt altına alınan listede de yer alıyor.

Amazon bölgesinde, mevsim normallerinin üzerinde sıcaklık

Amazon Yağmur Ormanları’ndaki kuraklık nedeniyle yıl sonuna kadar 500 bin kişinin temel gıdalara erişiminde sıkıntılar yaşayabileceği belirtildi. Su sıcaklığının yer yer 39 dereceyi aştığı Brezilya Amazonlarında son bir haftada 100’den fazla ölü yunus bulunduğu da bildirildi. Brezilya’nın Amazon bölgesinde, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklık ortalamaları nedeniyle nehir seviyelerinde tarihi düşüşler olduğu ve yıl sonuna kadar 500 bin kişinin temel gıdalara erişiminde sıkıntılar yaşayabileceği belirtildi. Özellikle geçimini balıkçılıktan sağlayan insanlar için kuraklığın ciddi sorun haline geldiği vurgulanan açıklamada, iki hafta önce çevresel acil durum ilan edildiği aktarıldı. Açıklamada, acil durum kapsamında, devlet sivil koruma teşkilatının bölge halkına yiyecek, su ve hijyen yardımında bulunacağı bilgisi paylaşıldı. El Niño hava olayları kaynaklı kuraklıkla boğuşan Amazon Yağmur Ormanları’nın ciddi yağış eksikliği yaşadığı ifade ediliyor.

ADNOC petrol ve gaz üretimini arttırıyor

Amazonlar fosil yakıtlara bağlı iklim değişikliği nedeniyle kavrulurken COP28'in başkanı Sultan Al Jaber'in CEO'su olduğu şirketi, daha fazla petrol ve gaz çıkarmak için filosunu genişletiyor. Şirket, 2024’e kadar 27 sondaj kulesi daha ekleyerek üretim kapasitelerini artıracak ve açık denizde binlerce gaz ve petrol kuyusu açacak. Önümüzdeki ay Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başkenti Dubai‘de yapılacak Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’nın (COP28) başkanı Sultan Ahmed Al Jaber’in yöneticisi olduğu Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi (ADNOC) petrol ve gaz üretimini arttırıyor. Arap basınında yer alan haberlere göre, ADNOC’un yan kuruluşu olan ADNOC Drilling, geçen hafta filosuna üç adet yüksek özellikli jack-up sondaj makinesi ekledi. Yas, Ramhan ve Salamah adı verilen sondaj makineleri, BAE sularına ulaştı. Şirket, 2022’de filosuna 16 yeni sondaj makinesi eklemişti. 2024’e kadar 27 sondaj kulesi daha eklemeyi, böylece üretim kapasitelerini arttırmayı ve binlerce gaz kuyusu açmayı planlıyor. Şirketin 2023’ün ilk çeyreğine ilişkin net karı, gelirinin %19 artışla 716 milyon dolara yükselmesiyle desteklenerek %25 artışla 219 milyon dolara yükseldi. Her şekliyle çelişkilerle dolu kabul edilemez bir durum. Petrol şirketlerinin insanlık suçu ile yargılanacağı zamanlar yakın gözüküyor.

Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yangın çıktı

Amazonlar kavrulurken biz de de Ekim geldi ama orman yangınları haberleri gelmeye devam ediyor. Diyarbakır’ın Lice ve Dicle ilçeleri ile Genç kırsalında bulunan Akdağ’daki ormanlık alanda yangın çıktı. Yağan yağmurun ardından yangın kendiliğinden söndü. Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Bahçeli köyüne yıldırım düşmesi sonucu köye yakın ormanda yangın çıktı. Mezrada bulunan vatandaşlar tarafından fark edilen yangına ekipler ve vatandaşlar müdahale etti. Kontrol altına alınan yangın büyümeden söndürülürken, soğutma çalışması yapıldı. Ayrıca Edirne’deki Kocasinan Mahallesi Edirne Otogarı mevkisindeki hasat edilmiş buğday tarlasında da yangın çıktı. Rüzgarın etkisiyle büyüyen yangın, çevredeki ağaçlık alana sıçradı. Yaklaşık iki saatlik çalışmanın ardından yangın söndürüldü.

Çaylıoğlu Köyü’nün mücadelesi sürüyor

BirGün’den Zeliha Aslan’ın haberine göre, Sinop’un Ayancık ilçesinin Çaylıoğlu Köyü halkının yaşam alanlarını korumak için mücadelesi sürüyor. Daha önce termik santral ve taş ocaklarına karşı direnen köylülerin şimdi de başı balık çiftlikleri ile dertte. Köy sınırlarında yer alan Roma ve Bizans dönemlerinde Stephane (İstefan) olarak adlandırılan, tarihi liman halen balıkçılar tarafından kullanılıyor. Balıkçıların geçim kaynağı olan bölge, şimdi balık çiftliklerin tehdidi altında. Bölgede kurulması planlanan üç balık çiftliğine karşı direnen köylüler, geçen yıl Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) toplantılarına izin vermedi. Bölge halkı şimdi ise mahkemeden gelecek kararı bekliyor.

Küresel ısınma sivrisinekleri daha ölümcül hale getiriyor

Bilim insanları, küresel ısınmanın sivrisinekleri daha ölümcül bir hale getirdiğini açıkladı. Buna göre, küresel ısınmayla birlikte gelen daha sıcak ve yağışlı hava, bu canlıların ideal ortamlarını oluşturduğundan, sivrisinekler daha dayanıklı hale geliyor. Bu sayede sivrisinekler daha fazla büyüyor, daha uzun yaşıyor ve ölümcül hastalıkları kapma ve yayma yetenekleri de artıyor. Sivrisineklerin farklı türleri dang humması, Zika virüsü, sarı humma, chikungunya virüsü, sıtma ve Batı Nil virüsü gibi oldukça ciddi ve ölümcül bulaşıcı hastalıkları taşıyabiliyor ve bir kişiden alıp diğerine bulaştırabiliyor. Sivrisinek kaynaklı hastalık uzmanları, küresel sıcaklıklar artmaya devam ettikçe yeni bölgelerde daha sıcak ve nemli havanın görüleceğini açıkladı. Araştırmacılar, sıcaklıklar arttıkça ve sivrisinekler daha önce gelişemedikleri yerlere göç ettikçe, daha geniş erişim alanları ve daha uzun yaşam sürelerinin onlara dünyanın yeni bölgelerinde hastalık yaymak için bolca fırsat vereceği konusunda uyardı.