Spor temalı şarkılar

Programın açılışını yaklaşık bir yıl önce aramızdan ayrılan Henri Tachan’ın Olimpiyat Oyunlarından ironi dolu bir şekilde bahsettiği 1973 tarihli şarkısı Les jeux olympiques ile yaptık. Fransız popüler müziğinde geçmişten günümüze, farklı spor dallarından ve sporculardan söz eden pek çok şarkı bulunuyor. Ellili yıllarda Les Frères Jacques, Voilà les footballeurs ya da Patrick et Valmence, Le match de football gibi şarkılarla futboldan bahsederken, Yves Montand’ın Battling Joe’su ünlü bir boksörü, Christian Marin’in Le prof de gymnastique’i ise bir beden öğretmenini konu alıyordu. Futbolu konu alan yakın tarihli bir şarkı da, çocukluk yıllarında bir futbolculuk geçmişi de olan ancak geçirdiği sakatlık yüzünden bu tutkusuna veda etmek zorunda kalan Hervé’nin ilk EP’sine ismini veren Mélancolie FC. Parça boyunca tribündeki taraftarlardan, ofsayta düşen futbolculardan ve sakatlıklardan bahsederek çocukluk günlerine duyduğu özlemi paylaşıyor bizimle genç sanatçı. Futbolu konu alan bir başka şarkı ise Mickey 3D'nin 1979-1983 yılları arasında Saint-Etienne formasıyla çıktığı 131 maçta 44 gole imza atan Hollandalı sağ açığa ithafen yazdığı Johnny Rep. Şarkıda, Hollanda Milli Takım forması altında kaydettiği yedi golle, ülkesinin Dünya Kupalarında en çok gol atan futbolcusu unvanını da taşıyan Rep’ten: “Bu akşam evimizde oynuyoruz ve Johnny Rep istiyor topu, Bu akşam yağmur ıslatıyor montlarımızı, Ama sorun yok, Johnny Rep golü attı” sözleriyle bahsediyor grup.

Ülkemizde, gerek siyasilerin müdahalesi ve gerekse yönetim kadrolarının liyakatsizliği nedeniyle ne yazık ki yeni bir ayrışma aracına dönüşen futbol, dünyanın çoğu ülkesinde normalde bir araya gelmesi imkânsız gibi görünen farklı sosyal ya da etnik sınıftan insanları bir araya getiren, onların hep birlikte üzülüp hep birlikte sevinmesini sağlayan bir spor dalı. İşte 1994’te ABD’de düzenlenen Dünya Kupası nedeniyle kaleme aldığı Jouez au ballon adlı parçasında da Adamo, anavatanı Belçika’ya seslenmiş ve: “Çok küçük olmasına rağmen bize pek çok sıkıntı veren bir ülke bu, bazılarının bir hiçe indirgemek istediği küçük bir ülke… Ama her şeyin iyi gittiği tek an, top oynadığımız zaman, o sırada çok iyi geçiniyor Flamanlar ve Valonlar… Top oynayın, giyin kramponlarınızı sayın bakanlar, ders alın ve yöntemlerinizi değiştirin” sözleriyle ülkeyi yönetenlere halkın farklı kesimlerini bir araya getirecek bir değişim için çağrı yapmıştı. Bununla birlikte o yıl Hollanda, Suudi Arabistan ve Fas’la aynı grupta mücadele eden Belçika Milli Takımı ya da Kırmızı Şeytanlar, gruptan üçüncü olarak çıkmasına karşın, son 16 turunda Almanya’ya elenmekten kurtulamamıştı. 

Tıpkı yukarıda bahsettiğimiz Mickey 3D şarkısı Johnny Rep gibi, farklı futbolculara ithafen yazılmış başka şarkılar da mevcut Fransız popüler müziğinde. Bunlar arasında akla ilk olarak Manu Chao’nun Maradona’ya adadığı 2008 tarihli La Vida Tombala ya da Julien Doré’nin Michel Platini’den bahsettiği 2013 tarihli Platini geliyor. 2003 Kasım’ında piyasaya çıkan Zinedine adlı parçada ise bu kez Pascal Obispo, ertesi yıl Avrupa Futbol Şampiyonasında mücadele edecek Fransız Milli Takımının kaptanı Zinedine Zidane’a sesleniyor ve: “Haydi Zinedine, insanların hâlâ hayal kurduğunu göster, Haydi Zinedine, tüm umutların ölmediğini göster” diyordu. Buna karşın Fransa çeyrek finalde, o yıl kupayı kazanacak olan Yunanistan’a elenecek, bunun sonrasında Milli Takımı bıraktığını açıklayan Zidane, daha sonra bu kararından vazgeçecekti. Ünlü bir Fransız futbolcuyu konu alan bir başka şarkı da Cali’nin 2010’da piyasaya sürdüğü albümünde yer alan Cantona. 1987-1995 yılları arasında Fransız Milli Takımının formasını giyen Eric Cantona, doksanlı yıllarda Manchester United’daki performansıyla da göz doldurmuş, 1997’de futbolu bırakmasının ardından; resim, sinema, tiyatro ve müzik gibi sanatın farklı dallarına el atmıştı. Cali de şarkısında: “Eric Cantona olmak isterdim, Sunderland’e golü atıp, kollarımı kaldırmak isterdim” sözleriyle bu efsanevi futbolcuya olan hayranlığını dile getiriyordu. 

Özellikle kariyerinin ilk dönemlerinde yazdığı şarkılarda sık sık sinema ve müzik dünyasının ünlü isimlerden bahseden Vincent Delerm, zaman zaman işin içine sporcuları da katmıştı. Örneğin 2008 tarihli "Quinze chansons" adlı albümünde yer alan Un tackle de Patrick Vieira n'est pas une truite en chocolat adlı parçasında sanatçı, 1997-2009 yılları arasında Fransız Milli Takımının da formasını giyen orta saha oyuncusu Vieira’ya: “Patrick Vieira ile girilen ikili mücadele, çikolatalı bir tatlıya benzemez” sözleriyle gönderme yapacaktı. Bunun dışında 2006 tarihli Les jambes de Steffi Graf adlı parçasında ünlü Alman tenisçi Graf’tan bahseden Delerm; 2004 tarihli Quatrième de couverture’de bu kez Michel Platini’yi anıyordu. Yine 2004 yılında piyasaya çıkan ikinci stüdyo albümünde yer alan Natation synchronisée adlı parçada ise bu defa bir başka spor dalı olan yüzmeden: “Aşk hikâyelerimiz hep aynı, sanki paralel kulvarlarda senkronize yüzme antrenmanı yapmışız gibi, tek başına Transatlantik yarışına katıldığımızı sandık ama bunun yerine Holiday on ice’tan bir bale çiziyoruz asfalta sadece” sözleriyle bahsedecekti Delerm. 

Temmuz ayının 26’sında başlayacak Yaz Olimpiyatları boyunca dikkatle takip edilecek spor dallarından biri de boks. Türkiye’yi Paris’te kariyerlerini Fenerbahçe’de sürdüren Busenaz Sürmeneli, Hatice Akbaş ve Samet Gümüş gibi sporcular temsil edecek. Fransız popüler müziğinde, boks ve boksörleri konu alan şarkılara göz attığımızda ise karşımıza ilk başta sözünü ettiğimiz Yves Montand şarkısı Battling Joe ve kendisi de eski bir boksör olan Bernard Lavilliers’nin seslendirdiği 15e round çıkıyor. Bokstan bahseden bir diğer şarkı da Claude Nougaro imzasını taşıyan Quatre boules de cuirs. Şarkıda boks eldivenlerini deriden toplara benzetiyor Nougaro ve genç bir boksör ile onun tecrübeli rakibinin karşılaşmasından: “Deriden dört top dönüyor ışıkta, benim yumruklarım onunkilere karşı, ben genç dövüşçü, o yaşlı Kid Marin, büyük bir adam Kid Marin, Tanrı biliyor ki seviyorum onu, ama onun eldivenleriyle benimkiler, düşünmüyor aynı şeyi” sözleriyle bahsediyor. 

Olimpiyatlarda en fazla ilgi çeken spor dallarından biri de atletizm. Bu yıl atletizm müsabakaları 1-11 Ağustos tarihleri arasında Stade de France’da gerçekleşecek ve Türkiye’yi Meryem Bekmez, Ersu Şaşma ve Sultan Haydar gibi sporcular temsil edecek. Atletizm deyince akla ilk gelen de koşu yarışmaları tabii. Jean-Jacques Goldman da, 1997 tarihli “En passant” isimli albümünde, bir koşucunun yarışlara hazırlık sürecini ele alan Le coureur adlı parçaya yer vermişti. Şarkıda küçük bir sahil kasabasında kendi deyimiyle dalgalarla yarışan amatör bir koşucunun profesyonelliğe geçip büyük şehre gelişinden, bunun ardından da yoğun bir hazırlık dönemlerinin ardından önemli yarışlara katılıp yavaş yavaş kendine yabancılaşmasından bahsediyordu sanatçı. Bir tenis tutkunu olan Serge Lama ise 2022 tarihli Le geste de Roger Federer adlı şarkısında, korttaki hamlelerine, vuruşlarına hayran olduğu ünlü tenisçi Roger Federer’i mitolojik kahramanlara benzetiyor ve onu Homeros, Shakespeare, Victor Hugo ve Nureyev gibi isimlerle karşılaştırıyordu.

Amerikalı tüy sıklet Dünya şampiyonu boksör Davey Moore, 1963’te Kübalı meslektaşı Sugar Ramos’la yaptığı maç sırasında aldığı darbeler sonucu hayatını kaybetmişti. Bunun sonrasında Bob Dylan bu olaydan bahseden Who Killed Davey Moore? adlı parçayı kaleme almış, parça 1966'da Graeme Allwright tarafından Qui a tué Davy Moore adıyla Fransızcaya uyarlanmıştı. Söz konusu şarkı 2021'de Benard Lavilliers tarafından yeniden yorumlandı.Şarkı boyunca Moore’un menajeri, maçın hakemi, bir gazeteci, seyirciler ve Moore’un rakibi, boksörün ölümünden kendilerinin sorumlu olmadığını dile getiriyorlar ve Davey Moore'u kim öldürdü? sorusu bir türlü yanıtını bulamıyor. Parçanın bu yeni versiyonunda da tüm bu karakterlere Lavilliers’nin yanı sıra Gaëtan Roussel, Izïa Higelin, Eric Cantona ve Hervé gibi isimler hayat vermiş.