Haftanın Kitabı'nda Ceyhan Usanmaz, Beliz Güçbilmez'in kurmaca-gerçeklik ilişkisi üzerinde durduğu yeni kitabı Anne Ben Düştüm mü? üzerine konuşuyor.
Gerçek ile kurgu arasındaki ilişki hakkında belki de ilk akla gelen şey, aralarındaki tuhaflık yarışı olabilir. Ancak, gerçeğin –çoğu zaman– kurgudan daha tuhaf olduğunu dile getirmek isterken bile tuhaf bir durumla karşı karşıya kalıyoruz. Çünkü bu ‘aforizmayı’ kime atfedeceğimiz tam olarak belli değil. Kimilerine göre Mark Twain'e ait, kimilerine göre ise Lord Byron'a. Her ikisi de farklı şekillerde söylemiş olabilir elbette; örneğin Lord Byron seçeneğini doğrulamak için Don Juan kitabına başvurabiliriz. Ama eğer kaynağımız internetse ikisine de ait olabilir ya da ikisine de ait olmayabilir!
Beliz Güçbilmez de yeni kitabında kurmaca-gerçek ilişkisi üzerinde duruyor ve kurmacayla gerçeğin ilişkisinin nasıl tarif edilebileceğini, birbirlerini nasıl etkileyip dönüştürdüklerini, kurmacanın gerçeğe ya da gerçeğin kurmacaya ne yaptığını sorguluyor. Ama asıl olarak, kitabın altbaşlığına da yansıdığı gibi, ‘kurmacalara neden muhtacız?’ sorusunun peşine düşerek çerçeveyi genişletiyor, katmanlar ekliyor: Bize sahiden bir faydası var mı? Bu fayda tarif edilebilir mi? Kurmaca ne işimize yarar?
Yaratıcı okur/yazarlık atölyeleriyle ilgilenmişseniz, Beliz Güçbilmez ismine de bir noktada muhtemelen rastlamışsınızdır. Eğer yolunuz kesişmediyse de, Anne Ben Düştüm mü? kitabı arayı hemen kapatabilecek nitelikte; Güçbilmez'in kuramsal ve pratik birikiminin bir sonucu. "2017'de yapmaya başladığım okuryazarlık atölyeleri; yirmi yıl boyunca sürdürdüğüm oyun yazarlığı hocalığı, oyun yazarlığı ve tiyatro akademisyenliği deneyimine eklenip hepsini birbirinin içinden geçirdikçe ortaya artık yazıya dökülebilir bir yekûn çıktı."
Üstelik tam da bir atölyedeymiş gibi, sohbet eder tarzda kaleme alınmış bir yekûn Anne Ben Düştüm mü?. Anlatıbilim, dilbilim, kültür tarihi, sanat felsefesi, mitoloji, hatta bilişsellik ve nörobilim gibi ‘zorlu’ alanlardan beslendiğini belli eden ama tüm o bilgileri zorlamadan/’belli etmeden’ aktaran bir çalışma...
Beliz Güçbilmez
Anne Ben Düştüm mü?
Kolektif Kitap, 2023, 249 s.
Not: Beliz Güçbilmez'le yolunuzun kesişebileceği bir imkân daha var; 18 Kasım Cumartesi günü Salt Galata'da gerçekleşecek söyleşi etkinliği...
