El Niño güçlenecek

-
Aa
+
a
a
a

Bilim insanları ortalama gezegen sıcaklığının rekor seviyelere ulaştığı ve bu konuda acil önlem alınması gerektiği uyarısı yapıyor. 

Gezegenin Geleceği: 11 Temmuz 2023
 

Gezegenin Geleceği: 11 Temmuz 2023

podcast servisi: iTunes / RSS

Bilim insanları ortalama gezegen sıcaklığının rekor seviyelere ulaştığı ve bu konuda acil önlem alınması gerektiği uyarısı yapıyor. Mercan resiflerinin ölmesi, daha şiddetli poyrazlar ve bu yaz Kuzey Amerika‘nın büyük bölümündeki orman yangınları son dönemde yaşanan olağandışı olaylardan birkaçı. Potsdam İklim Araştırmaları Enstitüsü’nden Stefan Rahmstorf, “Fosil yakıt kullanımı nedeniyle gezegenimizin giderek ısınması beklenmedik bir durum değil, ancak bu durum biz insanlar ve bağımlı olduğumuz ekosistemler için tehlikeli,” diyor. euronews’ün aktardığına göre, iklim değişikliğinin yeni bir döneme girdiğini gösteren bazı olaylar şu şekilde; Gezegenin büyük bir kısmı, karbondioksit ve metan gibi gazların neden olduğu ısınmanın %90’ını emen okyanuslarla kaplı. Nisan ayında küresel okyanus sıcaklığı 21,1 °C’ye yükseldi. Bu durumun nedeni olarak sera gazı emisyonları ile erken El Niño oluşumunun birleşimi gösterildi. Copernicus İklim Değişikliği Servisi, Kuzey Atlantik’teki ‘olağanüstü sıcak’ okyanus sıcaklıklarını ve İrlanda, Birleşik Krallık ve Baltık Denizi yakınlarındaki ‘aşırı’ deniz ısı dalgalarını gösteren veriler yayınladı. Kuzey Kanada’dan kaynaklanan orman yangını dumanı, Kuzey Amerika’nın doğusunun hava kalitesi seviyesini tehlikeli bir noktaya getirdi. Pasifik sularını ısıtarak küresel sıcaklıkların yükselmesine neden olan El Niño, normalden bir ya da iki ay önce oluştu. Uzmanlar, El Niño’nun güçlenmek için normalden daha fazla zamana sahip olacağını söylüyor. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) , önümüzdeki beş yıldan en az birinin, 2016’da yaşanan olağanüstü güçlü El Niño’yu geçerek kayıtlardaki en sıcak yıl olma ihtimalinin %98 olduğunu tahmin ediyor.

Önümüzdeki beş yıldan en az biri en sıcak dönem olacak

Bilim insanları, Antarktika’daki deniz buzunun rekor düzeyde küçüldüğüne dikkat çekiyor. Dünyanın en sıcak yılı olan 2016, güçlü bir El Niño ile aynı zamana denk geldi. Ancak uzmanlar, iklim değişikliğinin fenomen olmadığı yıllarda bile aşırı sıcaklıkları körüklediğini söylüyor. WMO’a göre bu rekor, yakında kırılabilir. Örgüt Mayıs ayında, önümüzdeki beş yılın en az birinin ve bir bütün olarak beş yıllık dönemin, El Niño ve antropojenik küresel ısınma nedeniyle kaydedilen en sıcak dönem olacağına dair güçlü bir olasılık olduğunu söyledi.

El Niño viral hastalıkları körüklüyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, El Niño hava fenomeninin neden olacağı iklimsel koşullarla bağlantılı olarak dang humması, zika ve chikungunya gibi viral hastalıkların hızlı bir şekilde yayılabileceğini söylerken, örgütün buna karşı hazırlandığını söyledi. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü ayrıca, iklim değişikliğinin sivrisinek üremesini körüklediği ve dang humması vakalarının son yıllarda, özellikle ABD’de keskin bir şekilde arttığı konusunda da uyardı.

“Fosil yakıtların kademeli olarak azaltılması kaçınılmaz”

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenecek COP28’in başkanı Al Jaber, petrol ve doğalgaz endüstrisinden, temiz bir enerji sistemi kurmaya yönelik çalışmalarını hızlandırmasını talep etti. COP28 Başkanı Sultan Al Jaber, Viyana’daki OPEC Uluslararası Semineri’nde yaptığı konuşmada, petrol ve gaz firmalarının 2050’ye kadar veya öncesinde net sıfır emisyona ulaşmaları ve 2030’a kadar ise metan emisyonlarını neredeyse sıfırlamak adına endüstri çapındaki taahhüdün hızlandırılması gerektiğini söyledi. Jaber, “Fosil yakıtların kademeli olarak azaltılması kaçınılmaz. Bu çok önemli bir adım ve sorumlu bir şekilde hareket etmeyi gerektiriyor,” dedi. Jaber, ülkesinin bir OPEC üyesi ve önemli bir petrol ihracatçısı olması nedeniyle Birleşmiş Milletler COP28 iklim zirvesine liderlik etmek için tartışmalı bir seçim olarak eleştiriliyor. Fosil yakıt endüstrisi de dahil olmak üzere tüm paydaşları bir araya getiren kapsayıcı bir iklim zirve çağrısında bulunan Al Jaber, “Bu yüzyılın kritik zorluğu, güçlü bir şekilde sürdürülebilir kalkınmayı sağlarken emisyonları önemli ölçüde azaltmak,” dedi ve ekledi, “İşte bu yüzden COP28’in gerçekten kapsayıcı olmasına odaklandım.” Jaber, bu yılın başlarında Houston’da düzenlenen CERAWeek enerji konferansının katılımcılarına, temiz enerjiye geçiş konusunda iddialı bir eylem gerçekleştirmek için birlikte çalışmalarını önermişti.

Önemli doğa alanında maden çalışması yürütülecek

Cumhuriyet’ten Şeyda Öztürk’ün haberine göre, Muğla Yatağan’da bir maden şirketi, hali hazırda bulunan kırma-eleme tesisinin kapasite artışı için bakanlığa başvuruda bulundu. İnceleme ve değerlendirme komisyonu toplantısının ardından projeye onay verilmesi durumunda 12.5 hektarlık tesis 42.70 hektara çıkarılacak. Şirketin 52 milyon 150 bin TL değerindeki projesiyle birlikte çevre düzeni planlarıyla belirlenen, canlı türlerinin nesillerini sürdürebilmesi için özel önem taşıyan ve korunması gereken ‘önemli doğa alanında’ maden çalışması yürütülecek. Ayrıca proje sahası çevresinde kanunlarla koruma altında bulunan zeytin ağaçları da yer alıyor. Proje sahası ve yakın çevresinde toplamda 137 hayvan türünün yaşadığı belirlendi. Bu hayvanlar arasında ‘Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi’ gereğince koruma altında olması gereken kaya sansarı, kızıl tilki, gelincik, Avrupa köstebeği, porsuk ve ‘mutlak koruma altında olan türler’ arasındaki Akdeniz nalburunlu yarasa ve cüce yarasa bulunuyor.