1 Mayıs İşçi Bayramında Küçük Bir Dünya Panaroması
Yeryüzünün dört bir yanında gelir dağılımı adaletsizliği bir avuç seçkin lehine yükselir, otoriter siyasi rejimler de gitgide artan sayıda pıtrak gibi çoğalırken, umut verici bir gelişme de yaşanmaktaydı.
1 Mayıs Uluslararası Emek ve Dayanışma gününde dünyanın her yanında emekçiler ve adalet yanlıları sokaklara dökülmüştü: Geçinmeye yetecek ücret ve maaşlar, daha iyi çalışma koşulları, sendikalaşma haklarına saygı gösterilmesinden, kısacası adil ve ahlakî ekonomiden yana; emek karşıtı, baskıcı iktidarlara ve emperyalizme, kısacası adaletsiz ve gayri ahlaki politikalara da karşı geniş kapsamlı bir mücadelenin coşkusu pek çok yerde belirgin olarak görünüyordu.
ABD’nin birçok eyaletinde öğretmenlerin daha adil ücret, güvenilir emeklilik ikramiyeleri ve kamu okullarına yatırımların artırılması için giriştikleri boykot ve gösterileri 1 Mayıs’ta da yükselerek devam etti. Göçmen hakları savunucuları New York borsası önünde gösterideydiler. ABD’de ülke çapında sendika üyeleri, LGBTİ ve göçmen hakkı savunucuları eylemdeydiler.
Dünyanın öbür yanında geçelim: Britanya’da McDonalds çalışanları, ücretlerinin yükseltilmesi için 1 Mayıs’ta kitlesel boykota geçmişlerdi.
Fransa’da işçiler Cumhurbaşkanı’nın “reform” adı altında emek piyasasına karşı giriştiği taarruza cevap olarak grevde idiler, 1 mayıs’ta da meydanlardaydı. Başkent Paris’in yanı sıra en az üç büyük şehirde daha “En zenginlerin Başkanı Macron” pankartları açıldı.
Moskova’daki Kızıl Meydan’da coşkulu bir katılım görüldü: Yaklaşık 100 bin işçi adil sosyal politikalar için gösterideydi. Rusya’nın diğer büyük şehirlerinde de yaygın gösteriler yapıldı.
Ayrıca Yunanistan’da, İspanya’da, Almanya’da Endonezya’da, Filipinler’de, Hindistan’da geniş çaplı kitlesel gösteriler dikkat çekerken, G. Kore, Ukrayna, Sri Lanka, Bangladeş ve İsviçre dahil pek çok ülkeden 1 Mayıs gösteri, şenlik ve protesto fotoğrafları uluslararası haber ajanları tarafından servis edildi.
***
Dünyada 1 Mayıs’ın en kitlesel ve coşkulu kutlamalarının göze çarptığı ülkelerden biri ise, belki pek de beklenmedik bir şekilde, Türkiye idi. En büyük gösteriler İstanbul’da Maltepe’de oldu. Dolgu alanında çok sayıda kuruluşun onderliğindeki organizasyonda yüzbinlerce kişi şarkılarla, türkülerle, halaylarla, zılgıtlarla ve marşlarla çok geniş katılımlı, görkemli bir kutlamada yer alarak dünyaya ses verdi.
İstanbul dışında da, başkent Ankara’da aşırı yoğun güvenlik tedbirleri ve üstüste aramaların yarattığı gerginliğe rağmen, binlerce kişi Tandoğan meydanında 1 Mayıs kutlamalarına katıldı.
Bunların dışında ülkenin neredeyse bütün illerinde pek çok kent ve kasabada kalabalık kitlelerin coşkulu –ve kimi zaman öfkeli– gösterilerine tanık olundu. Birkaç örnek v ermek gerekirse: Edirne’de çevre, Eskişehir’de şeker, Zonguldak’ta maden, Tokat’ta pancar isyanı vardı.
Ayrıca Diyarbakır, Hakkari, Sivas, Rize, Sinop, Trabzon, Ordu, Bartın, Kocaeli, Tuzla, Bursa, İzmir, Manisa, Muğla, Söke, Çanakkale, Balıkesir, Bolu, Gebze, Denizli, Aksaray, Malatya, Uşak, Çorum, Adana ve daha birçok yerde 1 Mayıs kutlama ve protestolarına ilişkin renkli görüntü ve haberlere rastlamak mümkün ve kolaydı.
Özetle, OHAL şartlarına rağmen hak, hukuk, adalet, demokrasi ve özgürlük arayışının izlerine ülkenin hemen yerinde rastlamak mümkündü. Türkiye’de geniş kitlelerin böylesi bir arayışta dünyadaki 1 mayıs gösterileri arasında da başı çeken ülkelerden biri olması, beklenenin ötesinde dikkate değer hoş bir sürpriz olarak kayda geçti dense yeridir.
Yaşasın 1 Mayıs!
Vakanüvis ÖM
(Not: Bu yazının derlenmesinde Common Dreams, Guardian, DW Türkçe, BBC Türkçe, Cumhuriyet, Evrensel, Birgün, T24, Diken, Duvar vb gazete ve internet yayınlarından yararlanılmıştır.)
