Türkiye'nin 'Değişen' Müzikal Gerçekliği

-
Aa
+
a
a
a
Çağdaş ve avangart müziğin en önemli bestecilerinden Karl-Heinz Stockhausen'in, John Cage'in, Brian Eno'nun eserlerini basan New York'lu 'New Albion' plak şirketinin kataloğunda artık bir Türk müzisyen de var: Erdem Helvacıoğlu. Bu dev isimlere bakarak Helvacıoğlu'nun onlarla yaşıt olduğunu düşünmeyin ama... Kendisi gayet genç ve müziğiyle son yıllarda özellikle Türkiye sınırları dışında büyük itibar görüyor. Besteciliğinin yanı sıra ses tasarımcısı, gitarist ve prodüktör de olan Erdem Helvacıoğlu'nun İstanbul'da kaydettiği ama Amerika'da basılan yeni albümü Altered Realities (Değişen Gerçeklikler) Türkiye'de de çıktı. Her ne kadar son olarak Türk punk müziğinin en tanınmış grubu Rashit'in albümünde gitar ve klavye çalıp albümün yapımcılığını üstlenmiş olsa da, 'elektroakustik' olarak anılan müzikal coğrafyanın adamı o. Altered Realities albümü de elektronik seslerin akustik gitarla örüldüğü, folk ve ambient atmosferinde nefes alan bir çalışma. Helvacıoğlu'nun kendine has bir gitar tınısı var ve onu ünlü yarışmalarda ödüllendiren, önemli dergilerde övdüren ve çağdaş müziğin muteber müzisyenleri tarafından alkışlatan da, işte bu özellik. Tabii bu durum onun sürekli müzik festivallerine davet edilmesine ve eserlerinin bolca seslendirilmesine de vesile oluyor. (Çağdaş müzikle yakından ilgilenenler, Helvacıoğlu'yla ilgili detaylı bilgiye www.erdemhelvacioglu.com'dan ulaşabilirler.) İlk olarak İngiliz avangart müzik dergisi The Wire'de rastlamıştım Erdem Helvacıoğlu ismine. Yine ABD'de yayımlanan 2003 tarihli A Walk Through The Bazaar albümü, dergi tarafından çok beğenilmişti. Daha sonra İstanbul'da da performanslar sunan müzisyen, Rashit'e katkılarıyla tanıyanlarını (olumlu anlamda) biraz şaşırtmıştı. Şimdi, ikinci solo albümü Altered Realities ile yine çağdaş çizgisine dönüyor Helvacıoğlu. Altered Realities'in en temel özelliği, solo akustik gitar ve canlı olarak üretilen elektronik seslerden oluşması. Albümdeki tüm eserler canlı olarak ve bir seferde direkt olarak DAT'a (Dijital Teyp) kayıt edilmiş. Miksaj, edit, post-prodüksiyon yapılmamış ve önceden kaydedilmiş malzeme kullanılmamış. Dolayısıyla, duyulan müzik, canlı olarak kaydedilen müziğin aynısı.

Albüm, ECM sanatçısı Arild Andersen, Kanadalı ünlü besteci Kristi Allik, acayip gitarist Elliott Sharp, deneysel müzisyen Janek Schaefer gibi isimlerin dikkatini de çekmiş durumda. Dünyanın saygın müzik dergilerinden Gramophone da albümü "türünde, dünyada yayımlanmış en iyi örneklerden biri" olarak görüyor ve göklere çıkarıyor. Öte yandan, geçen yıl, Helvacıoğlu'nun ses tasarımı ve müziğini yaptığı Poyraz adlı yapıt da Cannes Film Festivali'ne binlerce film arasından seçildi ve Altın Portakal Film Festivali'nde "Jüri Özel Ödülü"nü aldı. Ödüller saymakla bitmiyor... Damla Hacaloğlu, Tuğçe Ulugün Tuna, Beyhan Murphy gibi koreograflar ile çalışan Helvacıoğlu, son olarak bu yılki Tiyatro Festivali'nde yer alan Phronemophobia adlı dans gösterisinin müziklerini besteledi. Zeliha Berksoy'un sahneye koyduğu Mikado'nun Çöpleri, Emre Koyuncuoğlu'nun yönettiği Kırmızı Yorgunları oyunları ise ses tasarımını ve müziklerini yaptığı yapıtlardan bazıları. Genç müzisyen, ayrıca, bu yıl 10. Uluslararası İstanbul Bienali'nde mekânsal ses tasarım projelerinden birisi için de seçilmiş durumda. Halen İTÜ MİAM'da elektroakustik müzik kompozisyonu alanında doktorasına devam eden Helvacıoğlu'nun, Rashit-Teoman ortak projesinde de yer aldığı söyleniyor. Roll dergisinin Mayıs 2007 sayısındaki röportajında "Eğer bu coğrafyada müzisyen olmak istiyorum diyorsanız, size öğretilen ilk şey, bu coğrafyanın müzik enstrümanlarını Batı armonisiyle kullanıp bir çalışma yapma gerekliliği" diyen Erdem Helvacıoğlu, "Böyle bir yaklaşımın kanıtlanmış bir yanı olmadığı gibi, sadece ideolojik küreselleşme merkezli bir temele dayandığını" söylüyor. Müzisyenin ikinci solo albümdeki müzikal dokular arasında, tek ve uzun notalar, parıldayan akorlar ve ritmik karışımlar yer alıyor. Zaman zaman Bjork'ün Medulla albümünü hatırlatan (özellikle de Frozen Resophonic) ama daha sıcak sesler içeren sound'uyla Altered Realities, özellikle ambient müzik sevenleri memnun edecek. Erdem Helvacıoğlu/Altered Realities/A.K. Müzik

www.erdemhelvacioglu.com

Bu yazı ilk olarak 13 Mayıs 2007 tarihinde Radikal İki'de yayımlanmıştır.