BİR PUZZLE: KAŞIKÇI CİNAYETİNİN ESRARI
Bundan tam 2 hafta önce, 2 Ekim 2018’de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'na giren Washington Post köşe yazarı Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’dan o tarihten bu yana haber alınamadı.
Açık kaynaklardan, yani Washington Post, New York Times, Elcezire (Al Jazeera), Wall Street journal, Guardian, Independent, CNN International, Reuters, Associated Press, Sputnik, Türkiye gazeteleri, internet haber portalları, diğer haber kaynakları ve adı verilen/verilmeyen yetkililerden beyanlar) kamuoyuna mal olan bilgilerin bir özetini sunmaya çalışalım.
Wall Street Journal, Kaşıkçı'nın konsolos Muhammed el Uteybi'nin gözleri önünde infaz edildiğini ve cesedin parçalara ayrılıp paketlenerek konsolosluk dışına çıkarıldığını duyurdu.
WSJ’ın İstanbul'daki muhabirleri David Gauthier-Villars, Jessica Donati ve Summer Said imzalı haberde, Suudi suikast timinin Kaşıkçı’yı el-Uteybi’nin önünde önce dövdüğü, sonra ilaçla uyuttuğu ve ardından parçaladığı yazıldı. Al Jazeera, parçalama operasyonunun başkonsolos’un odasında ve onun huzurunda gerçekleştiğini, bedenin testere ile parçalanmasının sadece 7 dakika sürdüğünü belirtti.
Bir ses kaydını gündeme getiren gazeteye göre, başkonsolostan odayı terk etmesi isteniyor ve konuşan kişi bir yandan kulaklıkla müzik dinlerken Kaşıkçı’nın hâlâ nefes almakta olan bedenini elektrikli testere ile parçalara ayırıyor ve işlem sırasında etraftaki “seyircilere” “siz de müzik dinleyin” diyor. Türk yetkililerin, ses analizinden bu kişinin Suudi adli tıp uzmanı Salih el Tubaygi olduğunu tespit ettikleri belirtiliyor.
Haberde, Türk yetkililerin Kaşıkçı’nın nasıl öldürüldüğüyle ilgili olarak, bir ses kaydını da içeren kanıtları, ABD ve Suudi Arabistan'la da paylaştığı, iki ülkenin de verilen bilgilere itiraz etmedikleri belirtildi.
Türk yetkililer Kaşıkçı'nın kaybolmasında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın (MbS) parmağı olmasından şüpheleniyor. Zira işlendiği iddia edilen cinayete dahil olanlar, Prens'e yakın görünüyor. Olayı soruşturan Türk ekibi 2 Ekim'de İstanbul'a inen ve 3 Ekim'de Riyad’a dönen 2 Gulfstream uçağına odaklanmış durumda. Bu uçaklar, Sky Prime Aviation Services Ltd şirketine ait. Suudi hükümeti geçen yılki yolsuzluk operasyonu sırasında bu şirkete el koymuştu.
Türk yetkililere göre uçaktakiler arasında Velid Abdullah El Şehri ve Thaar Galeb el-Harbi de var. 2016'da Suudi basınında çıkan haberlerde ilkinden Suudi Hava Kuvvetleri'nde tümgeneral olarak bahsedilmişti. Türk yetkililer ise onun adli tıp uzmanı olduğunu söylüyor.
New York Times, Suudi Arabistan'da bu tür yüksek pozisyonlara gelebilmek için üst düzey Suudi makamlarla doğrudan bağlantılı olunması gerektiğine dikkat çekiyor.
Haberde, “Türk yetkililerin söylediği gibi bu adamlar, Kaşıkçı’nın 2 Ekim'de ortadan kaybolduğu Suudi konsolosluğunda bulundularsa, orada o gün ne olduğuna ve Prens Muhammed’e doğrudan bir bağlantı sağlayabilirler. Bu, Kaşıkçı'nın Veliaht Prens’ten habersiz bir şekilde, serserilerin düzenlediği bir operasyonda öldüğü iddiasını da ortadan kaldırır. Böyle bir bağ, Beyaz Saray ve ABD Kongresi’nin bu tür bir açıklamayı kabul etmesini de daha zor bir hale getirir” deniliyor.
Türk yetkililerin 15 kişilik bir ekibin, 2 Ekim'de İstanbul'a uçakla geldiği, Kaşıkçı’yı infaz ettiği, vücudunu parçaladıkları ve aynı gün ülkeden ayrıldıklarına dair belgelere ulaştıklarını ve Kaşıkçı'nın konsolosluğa girişinden sonra iki saat içinde öldürüldüğünü söylediklerini yazan NYT, isimlerinin açıklanmasını istemeyen Türk yetkililerin kendilerine söz konusu 15 kişiden hepsinin Suudi güvenlik yetkilileri, istihbarat ajanları ya da hükümet çalışanları olduğunu ifade ettiğini belirtiyor.
Kendi kaynaklarından da söz konusu 15 kişinin Suudi güvenlik servisleriyle bağları olduğunun teyit edildiğini “infaz mangası”ndan olduğu belirtilen 4 kişinin de MbS’nin özel korumaları arasında yer aldığını doğrulatan NYT, yüz tanıma sistemi yazılımı, halka açık kayıtlar, sosyal medya hesapları, Suudi cep telefonu numaraları altyapısı, Suudi haberleri, sızdırılmış Suudi belgeleri ve Suudi Arabistanlı tanıkları kullanarak bilgi topladığını kaydediyor.
(http://www.milliyet.com.tr/son-dakika-amerikan-basini--dunya-2761530/; https://www.democracynow.org/2018/10/17/headlines, CNN, NYT, Al Jazeera, Democracy Now, T24, Gazete Duvar, Diken)
***
Kısa kısa:
* Cemal Kaşıkçı’nın kaybolduğu gün Türk çalışanlara izin verildi. (DHA, Gazete Duvar)
* Türk yetkililerin ses kayıtlarına göre Cemal Kaşıkçı hiç sorgulanmadı.... Başkonsolosun odasına girer girmez orada gördüğü enjektörlerin ne işe yaradığını sordu ve saniyeler içinde dövülmeye başlandı, enjeksiyonlar yapıldı ve kendisi öldürüldü.”
(Jamal Elshayyal, Common Dreams)
* Suudi yetkililer, Kaşıkçı’nın öldüğünü kabullenmeye hazırlanıyor. (CNN)
* Trump: Kaşıkçı’nın kaybolmasının ardında MbS’den habersiz “kontrol dışı unsurlar”/“serseri haydutlar” olabilir. (BBC Türkçe)
* “Suudi yetkililer Türk polisinin araştırma yapabileceğini söyledikten dakikalar sonra bir temizlik ekibi, kutu kutu kimyasallar, süpürgeler, çöp torbaları ve sütlerle konsolosluk binası önünde arz-ı endam etti.” (Common Dreams)
* Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, başkonsoloslukta incelemelerde bulunan ekiplerin “yeni boyanmış duvarlarla karşılaştıklarını” söyledi. (Gazeteler, portallar)
* Kaşıkçı’nın başkonsoloslukta öldürüldüğüne dair kanıt bulundu. (AP, Sputnik)
* “Suudi Konsolos uçtu.” Türkiye DİB kaynakları “biz göndermedik. Kendisi ayrıldı” dedi. (Cumhuriyet)
* “Delil bulundu, konsolos uçtu”. (Hürriyet);
* “Çember daraldı, konsolos kaçtı”. (Karar)
* AKP Sözcüsü Ömer Çelik: “Konsolos’un dokunulmazlığı var, seyahatı engellenemez.” (Gazeteler)
* Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu görevden alındı. (Reuters, Arap basını)
* Reuters “Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu görevden alındı” haberini geri çekti. (Retures)
* Trump: “Suudi Arabistan’a Kaşıkçı olayında ‘Masum olduğunu ispatlayana kadar suçlusun’ deniliyor.” (DHA, BBC, CNN)
* İçişleri Bakanı Cemal Soylu: “Herkes soruşturmanın sonuçlarını beklesin... Bunların hepsi yargılama sonucunda ortaya çıkacaktır; kendimi Amerika’ya karşı zaten zor tutuyorum.” (Gazeteler, portallar)
* Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: “Başkonsolos ülkesine gidebilir. Ne zaman gelip gideceği benim işim değil. Buna Suudi yetkililer karar verecek.” (Gazeteler)
* Ceza Hukuku ve Ceza Yargılaması Hukuku uzmanı Prof. Dr. Ersan Şen
“konsolos dokunulmaz değildir; ağır bir suç iddiası varsa, bulunduğu ülkeden çıkamaz” dedi. (T24)
* ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Kaşıkçı’nın ölü mü diri mi olduğu ve bundan kimin sorumlu olduğu konusunda: “Bunlar hakkında konuşmak istemiyorum. Onlar da (Suudiler) istemediler” dedi. (Gazeteler)
* AKP, Cemal Kaşıkçı’nın [ve bugüne kadar gerçekleşen zorla kayıp vakalarının] akıbeti için verilen önergeyi reddetti. (T24)
* “Riyad’da Prens Salman’a öfke büyük, herkes korkudan susuyor” (Independent, Gazete Duvar)
***
Ey okur, 7 dakika içinde parçalara ayrıldığı belirtilen gazeteci Kaşıkçı’ya ait bu büyük puzzle’ın parçalarını sen de aynı ustalıkta birleştirmelisin. Guinness rekorlar kitabına ancak böyle geçersin.
Vakanüvis ÖM
