“Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna verilen yanıtlardan ilk sıradaki ‘ekonomi’ cevabı 2016-2019 aralığında sürekli artarak yüzde 16’dan yüzde 33’e, ikinci sıradaki ‘demokrasi’ yüzde 7’den yüzde 16’ya, dördüncü sıradaki ‘çevre’ yüzde 3’ten yüzde 10’a çıktı.
Bugün özel bir haber programımız ve çok önemli bir konuğumuz var: Prof.Dr.Volkan Ediger kendisi politik saflaşmalardan uzak Cumhurbaşkanları Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, ve Abdullah Gül’ün enerji danışmanıydı, şimdi de Kadir Has Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, aynı zamanda Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi Müdürü.
Uygar: Hoşgeldiniz Sayın Prof.Dr.Volkan Ediger. Dört yıldır Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi olarak çok değeri bir çalışma yapıyorsunuz. Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması dört yılın sonunda Türkiye toplumunda değişmeyen hep aynı kalan ne vardı?
Volkan: 10-23 Aralık 2019 tarihlerinde 16 ilde yerleşik 1215 kişiyle yüz yüze görüşmeler yaptık. Ekonomik konular hiç değişmedi.
Anket kapsamında “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna verilen yanıtlardan ilk sıradaki ‘ekonomi’ cevabı 2016-2019 aralığında sürekli artarak yüzde 16’dan yüzde 33’e, ikinci sıradaki ‘demokrasi’ yüzde 7’den yüzde 16’ya, dördüncü sıradaki ‘çevre’ yüzde 3’ten yüzde 10’a çıktı.
“Türkiye enerji sisteminin en önemli sorunu nedir” sorusuna verilen yanıtlarda ise ‘pahalılık’ yine ilk sırayı alırken, 2016-2018 arasında yüzde 31’den yüzde 42’ye çıkan oran 2019’da yüzde 37 olarak gerçekleşti.
“Enerji tüketiminde aşağıdakilerden hangisi önemlidir?” sorusuna verilen yanıtlarda ‘ucuz olması’ cevabı 2016-2019 yılları arası sırasıyla yüzde 42, 39, 44 ve 41 oranlarıyla en çok verilen yanıt olma özelliğini korudu.
Anket sonucuna göre, en fazla ‘ısınma’ya para harcayanların gelir gruplarına göre dağılımında, gelir düzeyinin artmasıyla ‘odun’ kullanımının azaldığı, ‘doğalgaz’ kullanımının arttığı görüldü.
Evde en fazla tüketilen enerji kaynağı için yapılan aylık harcama, 50 TL ve altı için yüzde 2’den yüzde 1’e, 51-100 TL için yüzde 20’den yüzde 5’e, 101-150 TL için yüzde 30’dan yüzde 16’ya düşerken; 151-200 TL için yüzde 18’den yüzde 20’ye, 201 TL ve üstü için de yüzde 29’dan yüzde 57’ye yükseldi.
Uygar: Giderek azalan giderek artan neler gördünüz yani azalma ve artma eğiliminde olanlar nelerdir?
Volkan: Enerji konularıyla ilgili bilgileri nereden alırsınız? Sorusuna yanıt: TV'nin oranı yüzde 65 ile yüzde 54, internet/sosyal medyanın oranı yüzde 65 ile yüzde 54, gazetenin oranı ise yüzde 5 civarı.
Evde ısı yalıtımı var mı? Büyük değişim, yüzde 34'ten yüzde 50'ye çıktı.
“Dünya enerji sorunlarından hangisi en önemlidir?” sorusuna verilen yanıtlarda ilk üç sıralama değişmedi ancak ‘çevre ve insan sağlığı’ diyenlerin oranı 2017’den 2019’a yüzde 41’den yüzde 31’e düşerken, ‘enerji fiyatlarının yüksekliği/dalgalanması’ yüzde 16-20-18 olarak gerçekleşti. Üçüncü sıradaki ‘iklim değişikliği/küresel ısınma’ ise yüzde 12’den yüzde yüzde 16’ya çıktı.
“Küresel iklim değişikliğine inanıyor musunuz?” sorusuna ‘evet’ cevabı verenlerin oranı 2016’da yüzde 78, 2017’de yüzde 87, 2018’de yüzde 77, 2019’da ise yüzde 86 oldu.
“Küresel iklim değişikliğinin nedenleri hangisidir?” sorusuna verilen yanıtlardan insan kaynaklı nedenler yüzde 78, doğal nedenler ise yüzde 13 oldu. “Her birinin iklim değişikliğine ne derece etkisi vardır?” sorusuna verilen cevaplardan ‘sanayi’ yüzde 83, ‘ulaştırma’ yüzde 69, ‘elektrik ve ısı üretimi’ yüzde 64 ile ilk üç sırayı paylaştı.
Ankette, ‘Oy verdiğiniz partinin enerji politikaları konusunda ne derece bilgilisiniz?’ sorusuna verilen yanıtlardan ‘bilgiliyim’ diyenlerin oranı 2016-2019 yılları arasında yüzde 8-10-15-29 şeklinde artarken, ‘bilgili değilim’ diyenlerin oranı yüzde 75-47-49-34 olarak azaldı.
Öte yandan, ‘Oy verirken partinizin enerji politikalarını ne derece dikkate alırsınız?’ sorusuna verilen olumlu yanıtlarda da ciddi artışlar gözlendi. ‘Dikkate almam’ diyenlerin oranı 2016-2019 arasında yüzde 55, 44, 35 ve 29 olarak düşerken, ‘Dikkate alırım’ diyenlerin oranı ise yüzde 15-17-34-40 olarak arttı. Anket sonuçlarına bağlı olarak, seçmenlerin partilerin enerji politikaları hakkındaki farkındalığının arttığı gözlendi.
‘Maliyetleri aynı ve kolaylıkla erişilebilir olsalardı, hangisini evdeki enerji ihtiyaçlarınızı karşılamak için kullanmayı tercih ederdiniz’ sorusuna verilen yanıtlardaki ilk üç seçenek dört yıldır değişmeden doğalgaz, güneş ve rüzgar oldu. Fakat dört yıl içerisinde karşılaştırma yapıldığı zaman, doğalgazda yüzde 63’ten yüzde 35’e düzenli bir azalış, rüzgarda ise yüzde 6’dan yüzde 18’e düzenli bir artış gözlenirken, güneş yüzde 21-30-23-26 olarak gerçekleşti.
Rapor ve daha fazla bilgi için:
https://cesd.khas.edu.tr/sites/cesd.khas.edu.tr/files/inline-files/2019.pdf
