'Pakistan'da önemli sosyal hareketlilikler yaşanabilir'

2022’de eski bir kriketçi olan İmran Han’ın başkanlığının askerlerin de bir kısım baskısıyla devrildiğini, daha sonra yolsuzluk iddialarıyla hapsedildiğini aktaran Ahmet İnsel, İmran Han’ın kurduğu Pakistan Adalet Hareketi’nin lağvedilmesi üzerine seçimlere parti olarak değil, her bölgede bağımsız adaylarla girildiğini ve seçimlerde birinci parti çıkarak Başkan Şahbaz Şerif’in beklentileri altüst ettiğini söyledi. Pakistan’da 336 milletvekilinin 60’ının kadınlara ayrıldığını, bunların oylara göre nispi dağıtıldığını ve 10 milletvekilliğinin de azınlıklara ayrıldığını aktaran İnsel, İmran Han’ın hapiste olması ve parti olarak seçime girememesi nedeniyle, Şahbaz Şerif’in geriden gelmesine rağmen lider olduğunu ve çoğunluğa ulaşmak için de diğer rakibi olan Pakistan Halk Partisi ile görüşerek koalisyon oluşturmaya çalışacağını belirtti. Pakistan’da Butto ve Şerif ailelerinin siyaseti tekeline almış olduğunu ileten İnsel, Pakistan Halk Partisi’nin başında Benazir Butto’nun oğlu Bilavel Butto’nun, İslam Birliği Partisi’nin başında ise Şahbaz Şerif’in olduğunu ve bunların sırasıyla oyların %13 ve %24’ünü aldığını, İmran Han’ın bu ailelerin dışından geldiğini ve gençlerin ciddi bir desteğini gördüğünü belirtti. Pakistan’da en büyük kaybedenin ordu olduğunu söyleyen İnsel, gençlerin iktisadi kriz ve istikrarsızlık nedeniyle çok öfkeli olduğunu, önümüzdeki dönemde önemli sosyal hareketlerin yaşanabileceğini aktardı.

Myanmar’a geçen Ahmet İnsel, burada ordunun desteklediği partinin kazanamaması nedeniyle 1 Şubat 2021’de askeri darbe olduğunu, iktidardaki Nobel ödüllü Ang San Su Çi’nin devrildiğini, silahlı direniş örgütlerinin birleşerek darbeye karşı direniş başlattığını, Ang San Su Çi’nin de bu örgütlerle birleşerek 35 kentin kontrolünü almış durumda olduğunu belirtti. Darbeye ses çıkarmayan komşular Çin, Hindistan ve Tayland’ın artık muhalif güçlerin iktidarı ele alması ihtimalini dikkate aldığını, ordunun istikrarı sağlayamaması nedeniyle de kendisine olan desteği azalmış durumda olduğunu dile getiren İnsel, cuntayı en aktif şekilde destekleyen ülkenin Rusya olduğunu belirtirken, Rusya’nın artık kendisinin de silaha ihtiyacı olduğunu, öte yandan ABD’nin muhalefeti desteklediğini ancak silahsız ve parasız bir destek verdiğini, dolayısıyla muhalif güçlerin silahı Çin’den ve uluslararası silah piyasasından kendi imkanları ile aldığını aktardı. Bu çatışmaların Ukrayna ve Gazze savaşları gündemi olan Batı’nın radarında olmadığını söyleyen İnsel, Çin için ise son derece önemli olduğunu, darbeye verdiği sessiz desteğin yanında artık muhalefeti de gözetmek durumunda olduğunu, bu bağlamda muhalif örgütleri birleştirmek üzere Federal Birmanya projesini yürüttüğünü belirtti. 

Geçen hafta da değindiği Senegal’den ve ertelenen seçimlerden devam eden Ahmet İnsel, protestoların gitgide büyüdüğünü, son gösterilerde üç gencin öldüğünü, Anayasa Mahkemesi’nin seçim erteleme kararının geçerliliğini görüşeceğini, diğer bir sorunun da görevi biten Macky Sall’ın başkan kalıp kalmayacağı olduğunu belirtti. Macky Sall’ın muhalifi olan iki parti lideri hapiste ve dolayısıyla seçimlerin bu ortamda olması da seçimlere gölge düşürmüştü. Senegal, Batı Afrika’da seçimlerin düzenli yapıldığı ülkelerden biriydi. Afrika demişken, Sudan’dan bir bilgi aktaran Ömer Madra, Birleşmiş Milletler’in yetkililerine göre Sudan ve paramiliter güçler arasındaki çatışma nedeniyle 18 milyon insanın feci bir açlık tehlikesinde olduğunu, dört milyon çocuğun yerinden edildiğini ve son 300 günde her gün 13 bin çocuğun evini terk etmek durumunda olduğunu, güvenlik ve umudun olmadığını, bunun da önümüzdeki günlerde 10 binlerce kişinin ölmesi anlamına geldiğini belirtti. İnsel de devletlerin iflas etmesi nedeniyle Doğu Afrika’daki durumun daha da kötü olduğunu ekledi.

Son olarak Amerika’daki seçimlere ve Donald Trump’ın NATO ile ilgili şaşırtıcı son sözlerine değinen Ahmet İnsel, Trump’ın önce üye devletlerin NATO’ya borcunu ödememesi durumunda Rusya’nın saldırılarını destekleyeceğini söyledi ve ardından sözünü düzeltmeye çalıştığını belirtti. İnsel, Amerika’nın eskiden beri ve Trump yönetiminin NATO ülkelerinin gayrisafi yurt içi hasılalarının %2’sini savunmaya ayırmasını talep ettiğini dile getirdi. Trump’ın bu sözünün yanında Cumhuriyetçiler ile Biden arasında Ukrayna yardım paketi tartışması olduğunu, Cumhuriyetçilerin paketi bloke ettiğini hatırlatan İnsel, bunun karşılığında çok daha sıkı mülteci politikası uygulanmasını talep ettiklerini söyledi. Trump’ın, NATO olarak Ukrayna’ya bin milyardan fazla yardım yapıldığını, şimdi ise sıranın NATO müttefiklerinde olduğunu söylediğini ve bu yapılmaz ise ‘America First’ durumunun ortaya çıkabileceğini belirten İnsel, önümüzdeki dönemde Trump’ın seçilmesi durumunda bu kapanmanın daha da artacağını ve dünyadaki dengeleri değiştirebileceğini aktardı.