Sosyal Müzik: Emekçi Kadınlar Günü

1- Song for Dave - Eva Klesse Quartet - Songs Against Loneliness, 2022

Alman davulcu Eva Klesse, Weimar, Paris ve Leipzig’de caz eğitimi almış. Sonra da her cazcı gibi yolu New York’tan geçmiş. NYU’da master yapmış. Kendisini pek tanımıyoruz ama Ethan Iverson, Nils Landgren gibi müzisyenlerle çalmış, bir çok caz festivaline katılmış, Türkiye’ye bile gelmiş. 2018’den beri Hannover’de caz davulu hocalığı yapıyor. 2014’ten beri kendi kurduğu dörtlüsüyle çalıyor ve albümler çıkarıyor. İlk albümleri Xenon 2015’te Almanya’da Jazz Echo Ödülünü almış. 2022 Ekim’inde dördüncü albümleri Songs Against Loneliness çıktı. Misafir sanatçı olarak gruba ünlü gitarist Wolfgang Muthspiel katılmış. Songs Against Loneliness adından da anlaşılabileceği gibi tam bir pandemi albümü. İçe dönük, travmalarla baş etme, sağıltma albümü. Müzik ince ince düşünülmüş ve işlenmiş.

2- Under the Sun - Hildegunn Oiseth, Bugge Wesseltoft, Mats Eilertsen - Suite for Gaia, 2023

Hildegunn Øiseth, Norveç’te doğmuş, İsveç Müzik Akademisi’nden 1990 yılında mezun olduktan sonra Bohuslän Big Band'de çalışmaya başlamış. Sonra Güney Afrika'ya taşınıp Afrika müziğini keşfetmiş, Uhambo adlı grubunu kurmuş. Orta Doğu ve Asya'da bir çok projede yer almış. Trondheim Caz Orkestrası ile çalışmış, her yıl yaklaşık 100 okul konseri yapıyormuş. Nordic Beat diye bir grubu var, 2008’de Notice adında bir albüm yayınlamışlar. Biraz elektronik, biraz fütüristik/folk, resim çiziyorlar adeta. Suite for Gaia, bağımsız ama tematik olarak birbiriyle bağı olan parçalardan oluşuyor.

3- Forecast - Zela Margossian Quintet - The Road, 2022

Zela Margossian, Beyrut’ta doğmuş ve çocukluk yıllarını orada geçirmiş Ermeni bir piyanist. Büyüdüğü dönemin politik belirsizliği ve çatışmaları hayatını her ortadoğulu gibi etkilemiş. Piyanoya klasik müzikle başlamış. Eğitimini Yerevan, Ermenistan’da Komitas Konservatuarında almış. Fakat yerel caz klüplerinde Arto Tunçboyacıyan gibi caz müzisyenlerini dinleyince caz aşkı kabarıyor. Bu arada Avustralya’ya taşınıyor ve müzik yolculuğunu değiştiriyor. Tamamen caza dönüyor. 2017’de kendi beşlisini kuruyor ve Sidney caz ortamında tanınıyorlar. Grupta harika vurmalılar ustamız İzzet Kızıl’ın öğrencisi bir türk, Adem Yılmaz da var.  Zela Margossian Beşlisi’nin ilk albümü 2019’da çıkıyor, bu ikinci albümleri, haliyle daha olgun bir albüm. Parçalarda ritim çok öne çıkıyor. Davul ve diğer enstrümanlarla bol bol unison çalıyor.

4- Dark Murmur - Shapeshifters - Shapeshifters, 2021

Shapeshifters Leeds'li çağdaş bir caz üçlüsü, kendi isimlerini taşıyan albümleri 2021’de çıkmış. Zaten tek albümleri var. Alto saksafonda Anna Chandler, kontrbasta Sam Quintana ve davulda Steve Hanley'den oluşan üçlü, Leeds’in yerel caz sahnesinde Mansion of Snakes, Treppenwitz, Family Band ve Wandering Monster gibi grupla da birlikte çalmışlar. Müzikal olarak kafalarının çok uyuşması nedeniyle de birlikte albüm yapmaya karar vermişler. Uyuşmadan en büyük kasıt sanırız doğaçlama tarzları.

5- Sasa Ndio Sasa - Fabia Mantwill Orchestra, Kurt Rosenwinkel - EM.PERIENCE, 2021

Fabia Mantwill son zamanlarda keşfettiğim en ilginç müzisyenlerden biri sanırım. Kendisi Berlin’de yaşıyor. Besteci, orkestra şefi, vokalist ve saksofoncu. Kadın caz müzisyenleri arasında çok önemli orkestra liderleri var: Örneğin, Maria Schnieder, Toshiko Akiyoshi, Carla Bley. Fabia Mantwill bence bu liderlerden biri olmaya aday. Vince Mendoza’yla çalışmış. Metropole Orkest için düzenlemeler yapmış. Ama 2020’de kendi orkestrasını kurmuş. İlk albümü EM.PERIENCE 2021’de çıkmış. Müthiş bir albüm. Müziği gerçekten çok etkileyici, caz, folk, klasik ve Afrika müziğinin bir birleşimi. Albümdeki Tanzanyalı çocuk vokal grubunun Afrika etkisini katmış olması şaşırtıcı değil. 23 kişilik bu orkestrayı pandemi şartlarında kurmuş ve bu albümü Ekim 2020’de kaydetmiş olmasına çok şaşırdım. Bu arada aralarında bir de Türk var. Violada Yağmur Atagür. Albümde müthiş de misafirler var: Tromboncu Nils Landgren, saksofoncu Ben Wendel ve çalacağımız parçada dinleyeceğiniz pek sevdiğimiz gitarist Kurt Rosenwinkel.

6- Journey Across the Sea - Camilla George - Ibio Ibio, 2022

Camilla George Nijerya'da doğmuş, çocukken İngiltere’ye taşınmışlar. Trinity College of Music'te eğitim görmüş. Tomorrow’s Warriors programına katılmış. Bu program olmasa yeni İngiliz cazı diye bir şey olmazdı diye düşünüyorum. Kadın müzisyenlerin alto sax, piyano, gitar, trompet, trombon, vokalde olduğu bir albüm, çok beğendim.

• Camilla George – alto sax, 
• Daniel Casimir – electric & acoustic bass, 
• Sarah Tandy – piano, 
• Renato Paris – vocals, piano, Rhodes, 
• Shirley Tetteh – guitar, 
• Winston Clifford, Sam Jones – drums, 
• Daru Jones – drums & percussion, 
• Lady Sanity – vocals, 
• Kadialy Kouyate – kora, 
• Sheila Maurice-Grey – trumpet, 
• Rosie Turton – trombone

2017’de “Isang”, 2018’de “The People Could Fly”, geçen sene de bu albüm. Nu Civilisation Orchestra, Jazz Jamaica ve Courtney Pine'ın Venus Warriors projelerinde de yer almış. Pek sevdiğimiz Kokoroko’da da var. Albüm Nijerya'nın güneydoğu kıyılarındaki Ibibio halkına adanmış, yaklaşık 8,5 milyon kişilik bir halk. Camilla George diyor ki “albüm yaratılışımıza ve inançlarımıza adandı. 'Ibio-Ibio', Ibibio halkı için 'kısa' (brief) anlamına gelen bir takma ad. Ibibio'nun işleri hızlı bir şekilde yapmasına bir gönderme, boyumuza değil!

7- Efes - Julieta Eugenio, Matt Dwonszyk, Jonathan Barber - Jump, 2022

Arjantinli saksofoncu Julieta Eugenio’nun ilk albümü Jump. Yine bir pandemi albümü… Albüm Eugenio’nun New York City’ye 10 sene önce taşınmasını ve üzerindeki etkilerini müziğe döktüğü bir albüm. Hayatındaki zıplamalar üzerine bir müzikal deneme diyebiliriz. Üçlüsünü tam pandeminin ortasında kurmuş. Aralarında çok güzel bir iletişim var. Müzik kendiliğinden akıyor dönüşüyor. Sade ve içten. Albüm Down Beat’ten dört yıldız almış İlk albümlere böyle bol yıldız vermez ama Down Beat bunu beğenmiş, zengin ve kararlı bulmuş. Yapımıcısı ünlü trompetçi Dave Douglas, onun müzik şirketinden yayınlanmış, belki etkisi olmuştur

8- For Foot and Spirit - Sophie Alour - Enjoy, 2021

Fransa’nın hatta Avrupa’nın demek lazım, en değerli saksofoncularından biri Sophie Alour. Çok ilginç, anne ve babası müzisyen değil ama üç kardeş de müzisyen olmuşlar. Ergenlik zamanlarında kendi kendine enstruman çalmayı öğrenmiş, sonra eğitimini almış. 12 yaşında konservatuara başladığında klarnet sınıfına alınmış. Ama o kadar sıkılmış o kadar sıkılmış ki berbat bir öğrenci haline gelmiş. Neyse ki durumdan anlayan bir müzisyen/öğretmen onu kendi sınıfına alıp cazla tanışmasını sağlamış. 16-17 yaşında Paris’e gelmiş, hem müzik öğrenmeye devam etmek hem de çalmak için. O zaman saksofona geçmiş, “tam bir reset oldu” diyor. 2020 projesi Joy, Mısırlı ud/lute/saz sanatçısı Abdallah Abozerky ile yaptığı ilginç bir etno-caz albümü. Albüm çok ilgi çekmiş ve Les Victoires du Jazz ödülü almıştı. Benzeri bir ruhla 2021’de yaptığı bu albümde de etnik vokal, perküsyon ve ud içeren parçalar var.