Adamo ve yeni albümü: "In French Please"

Devrim Özkan: Bu haftaki programımızda, konuğumuz Sezai Başar ile birlikte önümüzdeki günlerde İstanbul’da bir konser verecek olan Salvatore Adamo’nun yaşamından, şarkılarından ve Ocak ayında yayınlanan yeni albümü In French Please'den söz edeceğiz. Öncelikle bir kez daha hoş geldiniz Fransız Öpücüğü’ne Sezai Bey.

Sezai Başar: Hoş bulduk, güzel şarkılarla birlikte beraber bir kez daha program yapmanın mutluluğu içindeyim.

D.Ö: Evet, önce Adamo’nun yaşam öyküsünden bahsedelim dilerseniz biraz. Göçmen bir ailenin çocuğu kendisi bildiğim kadarıyla. Maden işçisi olan babası Antonio’nun yeni iş imkânları bulabilmesi için o henüz küçük bir çocukken Sicilya’dan Belçika’ya göç etmişler ailesiyle birlikte.

S.B: Salvatore Adamo Sicilya’dan Belçika’ya göç etmiş bir ailenin 1943 sonlarında doğmuş bir çocuğu. Müzik hayatına girişi 1960 yılında ve ilk uluslararası başarıları da 1964 yılında "Tombe la neige",  65’te: "Les filles du bord de mer" ve 67’de "Inch’Allah" gibi çok tanınmış şarkılardır. Türkçe dâhil birçok farklı lisanda şarkılar söyledi. Dünya’da plak satışlarının 100 milyonu geçtiği tahmin edilmektedir.

Sanatçı, 1963 yılında "Sans toi ma mie"yi kaydetti fakat şarkı pek dikkat çekmedi. Ne var ki oğlunda bir yetenek olduğuna inanan babası uyanık bir şekilde şarkıyı o zamanın kahvelerinde pek moda olan juke-box’lara ekliyor ve şarkı dinlenip beğenildikçe insanlar radyolara bu şarkıyı çalmalarını talep ediyor, böylece şarkı ve dolayısıyla Adamo tanınır hale geliyor. 1963'te Annie Cordy sayesinde ilk televizyon programını Danièle Danaé ile yaptı. Ardından başarılar birbirini hızla takip etti. 1964 yılında "Tombe La neige", "Vous permettez Monsieur", "La Nuit" ardından 1965 yılında Dolce Paola (o zamanlar Liège prensesi ve Belçikalıların müstakbel kraliçesi olan Paola'ya yazılan bir şarkıydı bu), "Les filles du bord de mer", "Mes mains sur tes hanches", 1966 yılında "Une mèche de cheveux", 1967 yılında "Inch'allah" ve "Notre roman" adlı şarkılarıyla ününe ün kattı. 2006 yılında Belçika kralı Albert II, Adamo’nun ileride eşi olacak olan Paola’ya 1965 yılında, sözlerinde “Paola, seni belirsiz bir çiçek gibi kalbimin derinliklerinde saklıyorum” gibi resmen aşk kokan göndermeler içeren bir şarkı yazdığını unutmuş olsa gerek ki; ona “kişisel asalet imtiyazı” ve “kişisel şövalye” unvanını verir.

D.Ö: Burada şunu eklemek istiyorum, Adamo’nun repertuarında birbirinden güzel şarkılar var ve ben açıkçası tercih yapmakta güçlük çekiyorum. Kendisine sorulduğunda favori şarkınız hangisi diye: bunun annesinin ve babasının da en sevdiği şarkı olduğunu belirttiği "Tombe la neige" olduğunu söylüyor Adamo. Ben bir de size sorayım, sizin en sevdiğiniz Adamo şarkısı hangisi Sezai Bey?

S.B: Seçmek o kadar zor ki. Gene de "Pauvre Verlaine" Adamo’nun beni en çok etkileyen şarkısı diyebilirim.Şimdi dinleyeceğimiz şarkısının adı ise "La nuit". Adamo, şarkısında gündüzleri sevdiği kadını önemsemeyen ona aldırmayan ve geceleri hatırlayan, hatırladıkça da deliye döner birini anlatır... Çünkü kadın da geceleri ondan bir çeşit intikam almakta ve onunla oynamaktadır. Ancak bir yandan da ona umut vermeyi ve kendisine olan sevgisinin sürmesini sağlamayı da ihmal etmez. Bu da ne diyelim aşkın kanunu değil mi?

D.Ö: Az önce de belirttik, hem Adamo’nun hem onun dünya üzerindeki milyonlarca hayranın favori şarkısı "Tombe la neige". Bu da aslında otobiyografik bir şarkı olarak nitelendirilebilir değil mi ?

S.B: "Tombe la neige" İtalyan asıllı Belçikalı şarkıcı Salvatore Adamo'nun sözlerini kendisinin yazıp bestelediği 1963 tarihli büyük hiti. Orijinali Fransızca olan şarkı, birçok farklı dile çevrilmiş ve defalarca coverlanmış çok önemli bir klasiktir. Soruna cevap olarak şarkının nostaljik ve otobiyografik karakterini pekiştiren küçük akorlarla tipik bir Sicilya veya Napoliten melodisi olması. Şarkı, karlı bir günde yaşanılan bir hayal kırıklığını (aşk acısını) anlatmaktadır. Anlatan; kendisini terk eden ve bir daha da geri dönmeye niyeti olmayan sevgilisinin gelmeyişini yoğun kar yağışına bağlayarak kendini kandırmaktadır. Türkiye'de özellikle Ajda Pekkan, Yaşar ve Nilüfer yorumlarıyla meşhur olan şarkının Türkçe versiyonunun ismi Her yerde kar var olup; bunu da programımızın kapanışında dinleteceğiz.  Bizim için de şarkının nostaljik bir havası var mutlaka. 

D.Ö: Sırada 1968 yılına ait bir şarkı var yanılmıyorsam.

S.B: Evet şimdi sırada Adamo’nun benim en sevdiğim şarkısı var; "Pauvre Verlaine", şarkının adı Fransız şair Verlaine’e gene Fransız romancı Léon Bloy tarafından yapılan Pauvre Grand Verlaine yakıştırmasından türetildi. "Pauvre" zavallı anlamında. Hem şairin Paul olan adı ile uyumlu hem de onun çalkantılı özel yaşamına göndermeler içeriyor. Nitekim Verlaine; alkol, şiddet, zorbalık, sevgilisi gene tanınmış Fransız şairi Arthur Rimbaud’yu elinden yaralama gibi vukuatları olan bir sanatçı. Şarkıda Verlaine’in özel yaşantısına birçok gönderme yapılmakta ve bu kadar büyük bir yeteneğin kendi kendini harcamış olmasından dolayı hüzün ve sitem içermektedir.

D.Ö: Adamo'nun daha az tanınan şarkılarından biri olan "Dans tom sommeil" ile devam edeceğiz programa, değil mi?

S.B: Adamo’nun bu şarkısı 1969 yılında piyasaya çıktı. Şarkıda geçen bazı göndermeler ki Türkçelerini kısaca şöyle paylaşmak isterim; “Evet müzisyen olmuştum beni büyük orgların ışıltısında ve kuşların kanatlarında alıp götürdüğünde” ayrıca “Ve ben senin çocuğundum bir yıldızın beni okşayan dalgalarında” sözleri bize sanatçının bu şarkısını müzisyenliğe atılmasında büyük rolü olan ve çok sevdiği babasına hitaben yazdığını düşündürüyor. 

D.Ö: Yine 1969 tarihli bir parça var sırada. Benim de çok sevdiğim bir parça bu, aynı zamanda Adamo’nun Japonya’daki geniş hayran kitlesi için Japonca sözlerle de yorumladığı bir şarkı: "Mon cinéma."

S.B: 1969 tarihinde piyasaya sürülen ve sanatçının adını taşıyan albümden bir şarkı. Bu şarkıyı Adamo’nun normalin ötesinde duyarak ve hissederek söylediğini düşünüyorum. Şarkının konusu beraber yaşayan bir çiftten kadın bir sebepten dolayı evden kaçmıştır. Erkek ise artık gururunu düşünmeden gerek ağlayarak gerek bağırarak eşinin kendisini affetmesini ve geri dönmesini istemektedir şarkıda. 

D.Ö: 1975 yılında Adamo artık otuz iki yaşına gelmiş, evlenip çocuk sahibi olmasının ardından da “genç kızların sevgilisi” imajından sıyrılıp olgun bir şarkıcıya dönüşmeye başlamıştı. Bu olgunluk sanatçının repertuarında da göze çarpıyordu. "C’est ma vie" (Bu benim hayatım) adlı parça da, bu yenilenen ve olgunlaşan repertuarın fazla öne çıkan bir parçası bana göre. Siz neler söylemek istersiniz bu şarkıyla ilgili Sezai Bey?

S.B: "C’est ma vie", sanatçının doğrudan dinleyicilerine hitap ettiği bir şarkı. Adamo şarkıda seyircisine hitap ediyor ve “Senin önünde sahnedeyim, kendimi yücelmiş hissediyorum" diyor çünkü Adamo, karşılığında kendisine çok şey vermiş olan dinleyicilerine her zaman bir şeyler vermek istemiştir! Bu açıdan bakıldığında "C’est ma vie" temelde şükran ve  samimiyetle dolu basit bir şarkı. Ayrıca; çıkışından bu yana aynı kalan Adamo’nun her zamanki alçakgönüllülüğünün ve saflığının da bir ifadesi.

D.Ö: Programın başında da belirttiğimiz gibi, bu yılın Ocak ayında İngilizce şarkıları kendi yazdığı Fransızca sözlerle yorumladığı In French Please adlı bir albüm yayınladı Adamo. Ben oldukça beğendim bu albümdeki şarkıları, şimdi onlardan birkaçını dinleyeceğiz değil mi Sezai Bey?

S.B: Evet sırada son albümden parçalar var. Sanatçı 2023 yılında piyasaya çıkan bu albümünde kendi için yeni sayılabilecek bir tarz deneyerek tanınmış İngilizce parçaların Fransızca cover’larını yaptı. Bu şarkılardan ikisini arka arkaya çalacağız. Bunların orijinal adları sırasıyla Kansas’tan "Dust in the wind" ve America’dan "A Horse with no name."

D.Ö: Bu albümle ilgili enteresan bir not da; biliyorsunuz Adamo Johnny Hallyday, Sylvie Vartan ya da Eddy Mitchell gibi meslektaşlarının genelde İngilizce şarkılardan yapılan uyarlamaları seslendirdiği altmışların başındaki yé-yé döneminde kendi yazdığı şarkılarla meşhur olmuştu. O günden bu yana da hep kendi yazdığı şarkıları seslendirmeye devam etti. Sekseninci yaşını kutlamaya hazırlanırken nihayet cover’lardan oluşan bir albüm yayınlamaya karar vermesi de hoş bir anekdot gibi geldi bana.

S.B: Kesinlikle. Geç oldu ama güzel oldu. Şimdi de gene aynı albümden Elton John’un "Sorry seems to be the hardest word" ve Neil Young’ın "Harvest moon" adlı şarkılarının Fransızca yorumlarına kulak verelim.

D.Ö: Salvatore Adamo’ya ayırdığımızprogramımızın sonuna geldik artık. Kapanışı sürpriz bir parçayla yapacağız ama öncesi size teşekkür etmek istiyorum Sezai Bey, bir kez daha Fransız Öpücüğü’ne konuk olduğunuz için. Benim çok keyif aldığım bir program oldu, umuyorum dinleyicilerimizin de hoşuna gitmiştir Adamo’nun repertuarından seçtiğimiz eski ve yeni parçalar.

S.B: Teşekkürler. Ben de çok severek katkıda bulundum programına Devrim. Son olarak Adamo’nun ülkemizde en çok tanınan ve sevilen şarkısını şimdi sizlere özel bir versiyonuyla dinletmek istiyoruz. Yorum yapmayacağız; zaten 7’den 70’e herkesin tanıdığı bir sanatçımız Barış Manço eşlik edecek Adamo’ya. Şarkının Türkçe sözleri de Fecri Ebcioğlu’ya ait.