Ayrıksı Kitap’ın Kurt Wallander serisinin ilk kitabı Karanlık Yüz’ü yakın bir zaman önce yayımlaması ve serinin kalan kitaplarını da ikişer aylık periyotla tamamlayacağını duyurması, Kuzey’den bu sefer “sıcak” bir rüzgâr estiriyor!
İsveç polisiyeleri –hatta coğrafyayı daha da genişleterek “Kuzeyli polisiyeler”– hakkında söz söyleyen herkesin adlarını anmadan geçemeyeceği iki isim Maj Sjöwall ile Per Wahlöö. 1965’te birlikte yazmaya başladıkları “Martin Beck” serisini 1975’te Per Wahlöö’nün ölümüne dek sürdürüyorlar; on yıl içinde ortaya çıkan on kitaplık seri, İsveç polisiyelerinin de ötesinde, Avrupa polisiyesi açısından da bir dönüm noktası kabul ediliyor.
"İsveç polisiyelerine bayılırım. Bu zevki bana Aydın Arıt'ın güzel Türkçesiyle çevrilen ve hiç ara vermeden altı cildini arka arkaya okuduğum Martin Beck dizisi kazandırmıştır. (...) Taşınmalarımın birinde elden çıkarmışım o kitapları. Bazen özlüyorum." Martin Beck serisi ile ilgili bu sözler, Murathan Mungan’a ait. Genel olarak mutsuz ve içine kapanık bir profil çizen ama ülkesinin en başarılı sorgu uzmanı olarak görülen Komiser Martin Beck’in merkezde olduğu bu polisiye seri, 1970’li yıllarda ilk olarak yayımlandığında Türkiye’de de gerçekten çok sevilmişti; ancak ilk altı kitabın ardından devamı getirilememişti. (Milliyet Yayınları tarafından yayımlanan bu kitaplar Kanaldaki Ölü, Duman Olan Adam, Balkondaki Adam, Gülen Polis, Uçtu Uçtu İtfaiye Arabası Uçtu ve Oteldeki Cinayet isimlerini taşıyordu.) Yıllar içinde tam anlamıyla unutulan bu seriyle ancak 2000’li yıllarda yeniden karşılaşabilmiştik.
İnkılâp Kitabevi tarafından 2004’te yeniden yayımlanmaya başlayan Martin Beck serisinin bu sefer eksik kitapları da tamamlanacak gibi görünüyordu. Hatta daha önce yayımlanmamış olan yedinci kitap Saffle Pisliği 2005 yılında çıktı ancak sekizinci kitap olarak “Kilitli Oda”yı beklerken, nedense bir atlama yapıldı ve serinin dokuzuncu kitabı olan Polis Katili yayımlandı; son kitap “Teröristler” ise zaten hiç çıkmadı. Diğer bir deyişle Martin Beck serisi, Türkçede yine eksik kalmıştı. Dolayısıyla Ayrıksı Kitap’ın 2019 sonbaharında yeni bir çeviriyle (çev. Bige Turan Zourbakis) yeniden yayımlamaya başladığı Martin Beck serisinin akıbeti merak konusuydu açıkçası; hatta, serideki polisiye hikâyeden neredeyse rol çalacak nitelikte “heyecanlı” bir yayımlan(ma)ma hikâyesi! Ancak Ayrıksı Kitap, Martin Beck serisinin Türkçedeki bu “talihsizliğini” ortadan kaldırmayı başardı ve 2021 Şubat’ında yayımlanan onuncu kitapla birlikte seri, Türkçede de –nihayet– tamamlandı.
Şimdilerde ise Ayrıksı Kitap, Kuzey’e doğru biraz daha çetrefilli bir yola daha girmiş görünüyor! Yine 10 kitaplık bir başka İsveç polisiyesi serisi...
Kuzeyli polisiyelerin bir köşe taşı Martin Beck serisi ise, bir diğeri de Kurt Wallender serisi hiç kuşkusuz. İsveçli yazar Henning Mankell, ilk Wallander macerasını 1991’de yazmış, roman İngilizceye 1997’de, Türkçeye 2000’de Ölümün Karanlık Yüzü adıyla çevrilmişti. 2009 tarihli Huzursuz Adam romanıyla da toplamda on romanlık seri sona erdi. Bu önemli kitap serisi, elbette yapımcıların da radarına girmekte gecikmedi. Kurt Wallander maceraları, romanlarda olduğu kadar ekranlarda da yoğun ilgi gördü. 1994-2007 arasında Wallander’in dokuz macerası filme çekildi. Daha sonra, BBC’de televizyon dizisi olarak da ekranlarda arzı endam etti Wallander. (Wallander karakterinin bu kadar sevilmesinin nedeni değişme özelliğidir; Wallander de tıpkı bizler gibi zamanla –her bir kitapla–, yaşadıkları nedeniyle değişir, “yaşayan” bir karakterdir.)
Kurt Wallander serisinin nasıl başlayıp nasıl sona erdiğini biliyoruz ama arada gelişen olaylar konusunda emin olmak güç. İlk ve son kitapla birlikte, bu 10 kitaplık serinin aradaki kitaplarından bazıları da aradan geçen yıllar içinde yayımlandı. Ancak seri hiç tamamlanamadığı gibi, çıkan kitaplar da çok farklı zamanlarda, herhangi bir sıra gözetilmeksizin ve farklı yayınevleri tarafından yayımlandı. Dolayısıyla Ayrıksı Kitap’ın Kurt Wallander serisinin ilk kitabı Karanlık Yüz’ü yakın bir zaman önce yayımlaması ve serinin kalan kitaplarını da ikişer aylık periyotla tamamlayacağını duyurması, Kuzey’den bu sefer “sıcak” bir rüzgâr estiriyor!
KARANLIK YÜZ
Henning Mankell
çev. Ela Yıldırım
Ayrıksı Kitap, 2021, 416 s.
