9 Kasım 2006
UNDP Başkanı Kemal Derviş, ağırlıklı olarak dünyadaki su krizinin ele alındığı rapora yazdığı ön sözde, raporda sorunun köklerinin, yoksulluğa, eşitsizliğe ve eşit olmayan güç ilişkilerine dayandığını ifade etti. Beş yıldır yayımlanan ve dünyanın gelişmişlik düzeyinin fotoğrafını çeken raporda bu yıl ön plana çıkarılan konu, temiz suya ulaşım. Raporda, zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurumun derinleştiği vurgulanıyor, yeryüzünde yaklaşık iki milyar kişinin hala temiz suya ulaşamadığı belirtiliyor. Her yıl bir milyon sekizyüzbin çocuk ise ishalden ölüyor. Milenyum hedeflerine ulaşılamayacak 2006 Küresel İnsani Gelişme Raporu'na göre bu durumdan kurtulmak için, kişi başına bir günde 20 litre temiz su sağlanması, gayrisafi yurtiçi hasılanın da en az yüzde birinin sağlık koşullarını iyileştirme çabalarına ayrılması gerekiyor. Dünyadaki sanayileşmiş ülkelerin yoksul ülkelere yaptıkları yıllık yardımın da 4 milyar dolara yükseltilmesi çağrısında bulunuluyor. Raporda, bir eylem planı oluşturulmazsa, dünya liderlerinin üzerinde anlaşmaya vardığı milenyum kalkınma hedeflerine de 2015 yılına kadar ulaşılamayacağına dikkat çekiliyor. Çünkü durum böyle devam ederse Afrika kıtası, ‘Birleşmiş Milletler temiz su hedefine’ ancak 2040 yılında ulaşabilecek. Norveç 'en yaşanabilir' ülke Raporda vurgu yapılan bir başka konu da zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurumun gittikçe derinleşmesi. Hazırlanan endekse göre Norveç dünyanın en yaşanabilir ülkesi olurken, Norveç'i İzlanda, Avustralya, İrlanda ve İsveç takip ediyor. ABD'nin Kanada ve Japonya'nın ardından 8’inci sıraya yerleştiği listede sondan bir önceki Sierra Leone, 177’inci sonuncu ülke de Nijerya oldu. Dünyanın en yaşanamaz ülke ise geçen yıl olduğu gibi Batı Afrika ülkelerinden Nijer. Norveç halkı Nijer halkına kıyasla tam kırk kat daha zengin ve iki kat daha uzun yaşıyor. Raporun altını çizdiği bir başka nokta ise Büyük Sahra çölünün güneyinde yer alan Afrika ülkelerinde ortalama yaşam süresinin AIDS hastalığı sebebiyle1970’li yıllara kıyasla daha düşük olması. BM raporu savaşlardan ötürü yeterli veri bulunamayan Afganistan ve Irak'ı değerlendirme dışı bırakıyor. Türkiye 'orta düzeyde' gelişmiş bir ülke 1990'dan beri yayınlanan endeksin bu yıl yayınlanan 16'ncısında Türkiye, 177 ülke arasında bir önceki yıla göre 2 kademe yükselerek 92’inci sıraya yerleşti. İnsani Gelişme Endeksi'ne göre Türkiye ‘orta düzeyde’ gelişmiş bir ülke olarak kabul ediliyor. Endeks hesabında Türkiye'de ortalama yaşam süresinin 68.9 yıl ve 15 yaş üstü yetişkin okur yazarlık oranının yüzde 87.4 olduğu belirtildi. İnsani Gelişme Endeksi'nde"Türkiye hala, özellikle eğitim ve yaşam beklentisi konularında sorunlarla karşı karşıya kalmaya devam ediyor" denildi. Türkiye 75 ülke arasında 72'inci Raporda 102 ülke için, yoksulluğu ve sosyal dışlanmışlığı ölçen bir birleşik endeks olan İnsani Yoksulluk Endeksi'ne yer verildiği hatırlatılarak, Türkiye'nin 102 ülke arasında yüzde 9.8'lik bir yoksulluk oranıyla 21’inci sırada olduğu belirtildi.UNDP açıklamasında, raporda, kadın ve erkeklerin aktif olarak ekonomik ve politik hayata katılma ile kendi ekonomik kaynakları üzerinde kontrol sahibi olma kapasitelerini ölçen 2006 Cinsiyet Güçlendirme Ölçümü'ne de yer verildiği ve Türkiye'nin bu ölçümde 75 ülke arasından 72’inci sırada olduğu ifade edildi. Politik katılım ve karar alma gücü, ekonomik katılım ve karar alma gücü ile ekonomik kaynaklar üzerinde kontrol gibi 3 boyutu ölçen bu endekste Türkiye'yi Mısır, Suudi Arabistan ve Yemen'in takip ettiği kaydedildi.
http://www.cnnturk.com/DUNYA/haber_detay.asp?PID=319&HID=1&haberID=257767
