Uruguaylı yazar Eduardo Galeano, "Bolivya'dan çıkış yok" demişti, tabii bu söz, 1862'deki Pasifik Savası sırasında denize açılan topraklarını Şili'ye kaptıran ve Titicaca Golü'nün kenarındaki bir heykelde de yazıldığı gibi " Bolivya denize açılacak" yazan bir ülkede gerçek anlamını kazanıyor. "Bolivya'dan çıkış yok" sözünü Galeano, 2003 ayaklanması için söylemişti ayaklanmanın üzerinden iki yıl geçmesine rağmen söz geçerliliğini koruyor.
6 Haziran gecesi "ülkedeki krize barışçıl çözüm bulmak için istifa ettiğini "belirten Başkan Carlos Mesa'nın istifasını parlamento bu kez kabul etti ama ekranlara yansıyan bir sözü daha vardı Mesa'nın "Ben Miami'ye ya da Wasington'a kaçmayacağım, buradayım". Mesa devrik Başkan Gonzalo Sánchez Losada gibi kaçmayacağını ima etti, ama biraz farklı da olsa eski meslektaşıyla aynı kaderi paylaştı. 6 Haziran, Bolivya için yeni bir başlangıç ama tıpkı Bolivya gazetelerinin de yazdığı gibi "Bulutlu" bir başlangıç.
Sorun çok, çözüm uzakta
8 Mart 2005'de iktidara geldiği günden beri temel sorunlara çözüm bulamayan Mesa, partiler üstü bir hükümet kurularak, Hidrokarbon Yasası, Kurucu Anayasa'nın oluşturulması, su sorununun çözümü ve de özerklik talep eden bölgeler konusunun ele alınmasını isteyerek, ilk istifa dilekçesini vermişti; ama Parlamento Başkanı Hormigo Vaca Diez'in "sivil çözüm" çağrısı nedeniyle istifası kabul edilmemişti. Bolivya'daki ayaklanmanın başladığı 16 Mayıs'da ise, Mesa yeni yasa tasarılarını Parlemento'nun onayına sundu ama Evo Morales'ın liderliğindeki MAS ( Movimiento Al Socialismo- Sosyalizme Dogru Hareketi) tasarıya genel grevle karşılık verdi. Morales, çok uluslu şirketlere uygulanan verginin arttırılması ve Kurucu Anayasa'nın hayata geçirilmesini talep etti. Başta Merkez İsçiler Sendikası COB, Aymara yerlilerinin örgütü Merkezi Isciler Sendikasi CSTUB 'un destek eylemleriyle genel grev yaygınlaştı. Öte yandan zengin Santa Cruz bölgesi temsilcilerinin otonomi talepleri. Geleneksel partilerin (Ulusalcı Parti MNP,- Devrimci Bolivya Hareketi MIR ) ulusal bütünlüğü koruyacak sivil-askeri otorite beklentisi çatışmaların dozajini arttırdı. Losada'nın istifa etmesinin üzerinden 622 gün sonra bu kez de Mesa hükümeti istifa etti. Losada gibi arkasında 83 ölü bırakmadı ama devraldığı sorunlara da çözüm bulamadı.
Evo Morales, parlamentonun başkanlık teklifini kabul etmedi, Santa Cruz temsilcileri otonomi taleplerini daha yüksek perdeden dile getirmeye başladı. ABD, Venezüella'yı Campesinolara destek vermekle suçlarken Arjantin'in sorunun çözümünde tayin edici rol üstlenmesini istedi. Aymara yerlilerin lideri Felipe Quispe'nin etnisite temelli radikal taleplerinin ülkeye iç savaşa sürükleyeceği korkusuyla Bolivya 7 Haziran sabahına uyandı. Yeni başkanın kim olacağı, öngörülen 28 Ağustos 2007 tarihindeki seçimlere kadar geçiş hükümetinin ne gibi görevler üstleneceği henüz meçhul. Dün gece Meclis blokajı sırasında 50 campesinonun yaralanması.. Alto bölgesindeki halk komitelerinin blokaj eylemlerine devam etmesi gerginliğin artacağına dair emareler olarak gösteriliyor.
Güney Amerikalı analistlere göre, Bolivya'da çözüm yolu bulmak zor, analizciler sorunu yalnızca gazın ulusallaştırılması olarak görmüyorlar, kaldı ki hükümetin böyle bir tasarrufu karşısında şirketler tazminat talep edeceklerini de önceden belirtmişlerdi. Sorun temelde ekonomik eşitsizliğin giderilmesi ve uzun yıllardır hükümetlerin uyguladığı transnasyonalizm politikasından vazgeçilerek çok kültürlü bir Kurucu Meclis'in inşa edilmesi. Bütün bunlar düşünüldüğünde. "gerektiğinde değil, halkın seçimiyle işbasına geçeceğini" belirten Evo Morales geleceğin Bolivya Başbakanı olarak görülebilir ama yıllardır ortaklaşa hükümetler kuran oligarşik partiler ve Santa Cruz temsilcileri bu olasılığı en yumuşak deyimle "tehdit" olarak algılayacaklarını vurguluyor. 2003'teki ayaklanmanın kanlı bir şekilde bastırılması ve ülke tarihi içerisinde ordunun devamlı ön planda olması rahatsızlık veriyor, ama tıpkı Evo Morales gibi birçok muhalif de ulusal bütünlüğün bozulmaması için orduya ihtiyaç duyulabileceğini düşünüyor.
8 Haziran'da ajanslardan yalnızca Parlamento Başkanı Diez'in 157 milletvekilinin (194 toplam milletvekili bulunuyor) onayını aldığı ve başkanlığı üstlenebileceği, öte yandan El Alto bölgesinde halk hükümetinin kurulması çağrısı haberleri geçiyordu. 50 campesino tutuklu, polisin üzerine dinamit atan iki campesinonun durumu ağır, Dahası Buenos Aires'ten yola çıkıp La Paz'a ulaşmak isteyen benim gibi birçok kişiyi hâlâ kaldırılmamış blokajlar bekliyor. Ülke içinde seyahat etmek imkânsız. Hâlâ çıkış yolu arayan Bolivya bekliyor.
