Gizli Cevherler (III)

Devrim Özkan: Merhabalar, ben Devrim Özkan, 95.0 Açık Radyo’da, Fransız Öpücüğü başladı. İki konuğumuz var bu hafta, daha önce de birkaç programda bir araya geldiğimiz Açık Radyo Programcılarından sevgili Sezai Başar bizimle ve onun yanında yine Müzik Tüneli programının sunucularından Ozan Tunçer. Hoş geldiniz demek istiyorum sizlere ilk olarak Fransız Öpücüğü'ne.

Sezai Başar: Çok teşekkürler, hoş bulduk. 

Ozan Tunçer: Teşekkür ederiz, mersi davet ettiğiniz için. 

D.Ö: Evet, bugün hep birlikte Fransız popüler müziğinin deyim yerindeyse gizi cevherlerini keşfedeceğiz bu programda. Bildiğiniz gibi her hafta farklı bir temayı işliyoruz Fransız Öpücüğü'nde ama bazen öyle şarkılar ya da sanatçılar çıkıyor ki bunları herhangi bir kategoriye dahil etmek pek mümkün olmuyor. Yine de bunları başkalarıyla paylaşmak istiyor insan, bu haftaki program da aslında bu tip bir ihtiyaç neticesinde doğdu diyebiliriz değil mi Sezai Bey?

S.B: Evet, kesinlikle. Birkaç tane cover'ımız var, birkaç tane de cover bile olmayıp hiç bilinmeyen şarkı... Bunlardan oluşan bir karmayla karşınızda olacağız. 

D.Ö: Sezai Bey'in de belirttiği gibi programın ilk birkaç şarkısı daha eski tarihli parçaların yeniden yorumlarından oluşuyor, ilerleyen bölümde ise yakın tarihli şarkılara yer vereceğiz. Bu yeniden yorumların ilkini benim daha önce dinleme şansım olmamıştı ama gerçekten de çok güzel bir şarkı. Bestesi 1874-1952 yılları arasında yaşayan Vincent Scotto’ya, sözleri ise René Sarvil’e ait. 1940’lı yıllarda Alibert ve Mireille Bard gibi isimler tarafından seslendirilmiş ilk olarak.

S.B: Evet, şarkının ismi Je n'ai que ton amour. İcra eden şarkıcının adı da Marie Baraton. Şan ve tiyatro eğitimi aldıktan sonra yazar ve müzisyen Pierre-André Athané ve ardından ünlü gitarist Michel Haumont ile tanıştı ve Fransa ile Almanya'da 150'den fazla konser verdi sanatçı. İki albümünün ardından "Marie Baraton en Trio" adlı üçüncü albüm 2020'de yayımlandı.

Eleştirmenler tarafından şaşırtıcı, hareketli sesi ve seslendirdiği şarkıların kalitesiyle dikkat çeken sanatçı; swing, chanson ve dünya müziğinin kesiştiği noktada özgün ve zorlu bir proje yürütüyor.

2020 tarihli karma bir albüm olan "Les Parisiens (French songs from 1900 to 1950)" adlı albümde yer alan bir Marie Baraton şarkısı olan Je n’ai que ton amour’a kulak veriyoruz.

D.Ö: İkinci Dünya Savaşı sırasında yayınlanan bir şarkının yepyeni bir yorumuyla devam edeceğiz programa. 1942’de Lucienne Delyle tarafından kaydedilen Mon amant de Saint-Jean’ın hikâyesi bundan beş yıl öncesine dayanıyor aslında. 1937’de ilk olarak Les Barbeaux de Saint Jean, bunun ardından da Mon costaud de Saint Jean isimleriyle Jane Chacun tarafından yorumlanan şarkı fazla ilgili görmeyince, beş yıl sonra sözleri Léon Angel tarafından yeniden yazılarak yeniden piyasaya sürülmüş. Şarkının bestesini yapan Émile Carrara da parçanın bu son halini nişanlısı Suzanne’a adamış. İlerleyen yıllarda repertuarına birçok önemli şarkı ekleyecek olan Monaco doğumlu Lucienne Delylye’in adını geniş kitlelere duyurmasını sağlayan parça sanatçının bazı meslektaşları arasında kıskançlığa da neden olmuş. Örneğin Edith Piaf, kendi bestecilerini Delylye’le çalışmasını yasaklamış. Şarkı ilerleyen dönemde içlerinde Bourvil, Mouloudji, Patrick Bruel, Victor Lazlo ve Zaz’ın da bulunduğu pek çok isim tarafından yeniden yorumlandı. Bizim işimdi dinleyeceğimiz yorum ise, Hollanda doğumlu Lara Louise’e ait. Caz ve bossa nova gibi müzik türlerine ilgi duyan genç kadın, gitar çalmayı da Leonard Cohen ve Joni Mitchell gibi folk müzik sanatçılarını dinleyerek öğrenmiş. Jardin d’hiver,Besame mucho ve Petite fleure gibi klasikleri yorumladığı ilk albümünü 2022’de piyasaya süren Louise, bundan yaklaşık bir ay önce de, bir az önce ortaya çıkış hikâyesinden bahsettiğimiz Mon amant de Saint Jean’ı single olarak piyasaya sürdü. Biz de şimdi sanatçının bu ölümsüz parçaya getirdiği yoruma kulak verelim dilerseniz.

D.Ö: Lara Louise'den dinledik, 1942 tarihli bir şarkının yeniden yorumunu: Mon amant de St. Jean. Sırada Émilie-Claire Barlow'un yeniden yorumlayacağı bir şarkı var. Bu da C'est si bon. Ben bunu Yves Montand yorumuyla biliyorum daha çok.

S.B: Çok güzeldir evet. Émilie-Claire Barlow; Kanadalı şarkıcı, aranjör, plak yapımcısı ve seslendirme sanatçısıdır. Kendi plak şirketi Empress Music Group'tan birkaç albüm çıkardı ve animasyon televizyon dizilerinde karakterleri seslendirdi. İngilizce, Fransızca ve Portekizce sahne alıyor. Şarkının yer aldığı "The Very Thought of You" adlı albüm, 2007 yılında yayımlandı ve 2008 Juno Ödülleri'nde "Yılın Vokal Caz Albümü" dalında aday gösterildi.

Dinleyeceğimiz şarkı; "C'est si bon", "Çok güzel" anlamına geliyor. 1947 yılında Henri Betti tarafından bestelenen ve sözleri André Hornez tarafından yazılan Fransızca popüler bir şarkıdır. İngilizce sözleri 1949 yılında Jerry Seelen tarafından yazılmıştır. Şarkı çeşitli dillere uyarlanmıştır. Dinliyoruz.

S.B: 2016 yılında yayınlanan "French Pop Songs" adlı albümden seçimimiz, Pierre Terrasse ve Mariana Toutziarakis bestesi Souvenir Seine adlı Édith Piaf tadında akordeon ağırlıklı bir şarkı.

Sanatçılar hakkında maalesef çok az bilgi var. Pierre Terrasse, bir besteci müzisyen. "Acoustic Storytelling Songs" ve "Doo Wop The Terrasses" adlı iki albümü var. Mariana Toutziarakis ise iki albümde vokalistlik yapmış. Umarız tanınmalarına bir nebze katkıda bulunuruz diyor ve Souvenir Seine adlı şarkıya kulak veriyoruz.

D.Ö: Şimdi sırada az önce dinlediğimiz sanatçılara göre biraz daha fazla tanınan bir grup var: Paris Combo. Ben, Living room adlı parçalarını hatırlıyorum, şimdi dinleyeceğimiz şarkı ise Barre Espace. 

S.B: Evet, Paris Combo bilindiği gibi Parisli bir Fransız müzik grubu. Grup, 1995 yılında kuruldu ve 2020'deki ölümüne kadar şarkıcı Belle du Berry tarafından yönetildi. Çoklu etkiye sahip grubun, 500.000'den fazla kopya satan ve altın sertifika alan "Living-Room" da dâhil olmak üzere altı stüdyo albümü ve dünya çapında binden fazla konseri bulunmakta. Son albümleri "Tako Tsubo"yu 2017 yılında yayınladılar.

Seçtiğimiz şarkı grubun Barre Espace adlı hareketli ve çok güzel bir şarkısı. Dinliyoruz.

S.B: Paris Combo'dan Barre Espace adlı güzel parçayı dinledik. Şimdi sırada, bir tür beklenmedik ve öngörülemeyen UFO efekti tadında, alışılmışın dışında ama dinlemesi çok ilginç ve tatlı, tekrar tekrar çalmayı sevdiğimiz hoş bir parça var. İyi bir melodi ve tek kelimeyle çok güzel bir çalışma. Grégori Czerkinsky, Odessa'daki baskılardan kaçan Polonyalı bir aileden gelmekte. Gençliğinde amatör bir rock grubunda davulcu olarak çalışmaya başladı, ardından Nice Konservatuarı'nda perküsyon eğitimi aldı. Paris'e taşındıktan sonra kendi şarkılarını bestelemeye ve yaratmaya başladı. Paris, Londra ve Brüksel gibi şehirlerdeki kulüplerde ya da özel partilerde canlı performanslar sergiledi ve film müzikleri besteledi. İlk solo albümü "Czerkinsky", 1998 yılında yayımlandı. Söz konusu albümde, France Gall'in Christiansen isimli şarkısının sample'ının kullanıldığı Natacha adlı single da yer aldı. Şimdi bu şarkıya kulak veriyoruz.

O.T: Petite Amie grubu, ilk single'ı Vraiment'ı geçtiğimiz Mayıs 2020'de yayımlandı ve bunu aynı yılın Temmuz ayında Adiós takip etti. Grup üyeleri, yazmak ve kaydetmek için genellikle Chimychanga Estudio'da bir araya gelseler de, Meksika'nın farklı yerlerinde de ilham kaynakları buldular ve nerede olurlarsa olsunlar doğaçlama bir stüdyo oluşturmak için enstrümanlarını yanlarına aldılar. Şarkı sözleri, gerçek olanla sanal olan arasındaki çizginin bulanıklaştığı, giderek kişiliksizleşen bir dünyada "benlik" arayışının yarattığı varoluşsal kaygının ifadesiyle karakterize ediliyor. Bu anlamda Petite Amie'nin müziği psychedelic pop-rock temelinde, farklı türler arasında gidip geliyor. Başlıca etkilendikleri gruplar arasında; Beatles, Pink Floyd, Big Thief, Magic Potion, Unknown Mortal Orchestra ve Crumb yer alıyor. Grubun Rester adlı şarkısına kulak veriyoruz.

D.Ö: Petite amie'den dinledik, Rester adlı parçayı. Şimdi sırada Elodie Frégé var. Aslında o da, fazlaca tanınmayan bir isim değil. Star Academy aldı ses yarışması sayesinde 2003'te adını duyurdu. O yarışmada birinciliği kazandı. Daha sonra François Ozon'un Potiche adlı filminde rol alrak sinemaya da adım attı. Son albümünü de 2013'te yayınladı. Aslında yaklaşık on bir senedir albüm yayınlamıyor ama sürekli olarak göz önünde olan bir isim Elodie Frégé. Ondan bir parça dinleyeceğiz şimdi değil mi Sezai Bey?

S.B: Evet, 2007 yılında Elodie Frégé, mükemmel ikinci stüdyo albümü "Le Jeu Des 7 Erreurs" ile hepimizi şaşırtmıştı. 2010'un Ekim ayında yayınlanan üçüncü albümünden çıkan ilk single olan La Fille De L'Après-Midi'yi dinleyeceğiz şimdi.

Şarkı öğleden sonralarını erkeklere özel ilgi gösteren bir kadının bunlardan bir tanesine âşık oluşunu anlatıyor. Kulak verelim.

D.Ö: Şimdi Loane var sırada. Louane'la karıştırmayalım. Louane, La Famille Bélier filmiyle tanıdığımız ve geçenlerde de Les Victoires de la Musique töreninde boy gösteren sanatçı. Bu ise Loane. 

S.B: Evet, Ordu'nun O'su.

D:Ö: Piyanist olarak o da sanırım. Konservatuara girmiş,  daha sonra üniversitede bilgi ve iletişim eğitimi alarak yüksek lisans diplomasını almış. İlk albümü "Jamais seule"ü de 2008 yılında yayınlamış.

S.B:Danser şarkısıyla halkın dikkatini çekti ve France 3'nın Ce soir (ou jamais!) programında "Yılın canlı performansı" seçildi. 2010 yılında INXS grubu onu Michael Hutchence'a saygı albümlerinde Mystify şarkısını söylemesi için davet etti. Loane ayrıca film yönetmenleri Olivier Dahan (Cartier için Love Collection serisi, 2007), Sophie Letourneur (Manue Bolonaise, 2005) ve Gabriel Julien-Laferrière (Neuilly sa Mère, 2009) için besteler yaptı. Bunların yanı sıra Michel Gondry'nin L'Écume des Jours filminin kapanış jeneriği için düzenlemeler yaptı ve yazdı. Şimdi ilk albümüyle aynı adı taşıyan Jamais seule adlı parçasıyla Loane’a kulak verelim.

D.Ö: Yine genç bir sanatçıyla devam edeceğiz programa. İlk EP’si "Itineraire"i 2022 yılında piyasaya süren besteci, söz yazarı ve yorumcu Lucas Lombard, akıllara Vincent Delerm’i getiren sesi ve duygu yüklü, kişisel şarkılarıyla dikkat çekiyor ilk etapta. İlk stüdyo albümü "Première nuit"yi bu yılın Ocak ayında yayınladı Lombard. Albümdeki şarkılarda da sevdiği şehirlerden, ailesinden, kadınlardan ve kendi yaşadığı duygulardan, empati uyandıran basit sözlerle bahsediyor sanatçı. Bizim bugün bu albümden dinleyeceğimiz parça ise, Le soir à Masséna – Masséna’da akşam adını taşıyor. 1800’lü yıllarda inşa edilen Masséna Meydanı, Nice kentinin tarihi bölgelerinden biri. Şarkıda da burada geçen soğuk bir akşamdan bahsediyor bize Lombard: “Masséna’da bir akşam, soğuk esiyor rüzgâr, yükselen buharlar, birbirini yakalayan iki ağız, terasta biralar, meydanda ışıklar / Randevular ve buluşmalar, Félix Faure caddesinde tek başına bekleyen bir adam, onun hala sevdiği bir kız, hiç gelmeyecek olan o kız, Bu akşam Masséna’da” sözleriyle bizi adeta bu ünlü meydana götürüyor. 

D.Ö: Evet, programımızın sonuna geldik artık, bu haftanın kapanışını Fred Nevché ile yapacağız. Aslında bize yabancı olmayan bir soyadı bu zannediyorum.

S.B: Evet, Fransızca okunuşu "Nevşehirliyan" oluyor. Ataları Nevşehir'de yaşamış olabilir. 1973 Marsilya'da doğmuş Fransız müzisyen, slamci, şair ve Fransızca öğretmeni kendisi. Slam şiiri ve rock icra etmekte. Slam, şiirle şarkı arası bir söyleyiş şeklidir; kamusal alanlarda (sokakta, barda, vb.) veya bir performans alanında (konser salonunda, tiyatroda, vb.) müzik eşliğinde veya müziksiz olarak okunan şiirlerdir. Sözcük dağarcığı konuşma diline özgüdür (argo, neolojizm) ve sözcük seçimi ritmiktir. Kelime oyunları ve ses efektleri sıkça kullanılır (paronimler, kafiyeler, eşanlamlılar).

Nevché, en çok Jacques Prévert'in metinlerine yaptığı cover’larla tanınır; bu metinlerden bazıları kendisine şairin torunu Eugénie Bachelot-Prévert tarafından sağlanmıştır. Kendisi Ermeni ve İspanyol kökenli. Şarkıcının toplamda çıkan beş albümünden dördüncüsünden romantik elektronik diye tabir edebileceğimiz Pénélope adlı şarkıyı dinleyeceğiz.

D.Ö: Evet, bu şarkıya geçmeden önce ben size çok teşekkür etmek istiyorum Sezai Bey ve Ozan Bey, Fransız Öpücüğü'ne katıldığınız için. Keyifli bir program oldu bence, umarım sizin de hoşunuza gitmiştir.

S.B: Her zamanki gibi çok hoştu, çok memnun oldum gelmiş olmaktan dolayı, teşekkür ederim.

O.T: Ben de çok teşekkür ediyorum, çok keyif aldım. Parçalardan biriyle duygularımı ifade etmek istiyorum programınız için: C'est si bon.

D:Ö: Çok teşekkür ediyoruz, sağ olun. O zaman biz de şimdi Fred Nevché'ye bırakıyoruz mikrofonu, bu haftanın son şarkısı Pénélope'u seslendirmesi için, önümüzdeki programda görüşünceye dek hoşça kalın.