Türkçede yeni yayımlanan bir kitap, tuhaf ve tekinsiz kavramlarının farklı açılımlarında yol gösterici olabilir: Mark Fisher'ın Tuhaf ve Tekinsiz'i.
Son yıllarda dünya çapında tanıklık ettiğimiz siyasal atmosfer nedeniyle "distopya"lar yeniden gündeme geldi. Gerçeklikle bağların giderek zayıflamasıyla birlikte yeni sözcükler türedi örneğin ya da kimi kitaplarda rastladığımız zamanında "türetilmiş" sözcüklerin günümüze ne kadar uygun düştüğünü fark ettik. Böylelikle, distopya türünün –belki de hiçbir zaman unutulmayan– klasikleri yeniden hatırlandı, bir taraftan da klasik olmaya aday yenileri yayımlandı. Hatta öyle bir noktaya gelindi ki, söz konusu kitapların, örneğin Orwell'in 1984'ünün artık "kurgu" kitaplar bölümünden kaldırılabileceği bile konuşulmaya başlandı! Benzer bir durum, İngiltere'de, sıra dışı başarılar göstermiş politik yazılara verilen Orwell Ödülü'nde de yaşandı; ödüle aday kitaplar arasında ilk defa bir spekülatif kurgu kitabı dikkat çekti. Tüm bunların yanı sıra, şu anda içinde bulunduğumuz şartları da hesaba kattığımızda çok daha tuhaf zamanlarda yaşadığımızı rahatlıkla iddia edebiliriz. Tuhaf ve bir o kadar da tekinsiz zamanlar...
Dolayısıyla, distopyalarla birlikte, "tuhaf ve tekinsiz" çerçevesinde nitelendirilen diğer anlatılar da zihnimizin derinliklerinden yükselerek yeniden yüzeye çıktı ya da merak ettiğimiz için okuma listelerimize ilk sıradan giriverdiler. İşte tam da bu dönemde, Türkçede yeni yayımlanan bir kitap, tuhaf ve tekinsiz kavramlarının farklı açılımlarında yol gösterici olabilir: Mark Fisher'ın Tuhaf ve Tekinsiz'i.
Felsefe temelli bir akademik eğitimden gelmesinin etkisiyle, insanın varlık ve yoklukla ilgili sorabileceği en temel metafizik sorularla irdelemeye başlıyor tuhaf ve tekinsiz kavramlarını Mark Fisher: "Burada hiçbir şey olmaması gerekirken bir şeylerin olmasının sebebi nedir? Burada bir şeyler olması gerekirken hiçbir şeyin olmamasının sebebi nedir?" Ama asıl olarak, "insanlık halinin tam olarak anlaşılabilmesi için incelenmesi gereken sınırda kavramlar olan tuhaf ile tekinsizi" Fisher; H.P. Lovecraft, H.G. Wells, M.R. James, Christopher Priest, Joan Lindsay, Nigel Kneale, Daphne du Maurier, Alan Garner ve Margaret Atwood gibi yazarlar ile Stanley Kubrick, Jonathan Glazer ve Christopher Nolan gibi yönetmenlerin eserleri üzerinden inceliyor.
TUHAF VE TEKİNSİZ
Mark Fisher
Çeviren: Berkan M. Şimşek
Koç Üniversitesi Yayınları, 2020, 136 s.
