Dünyanın dört bir tarafından gençlik iklim liderleri 1 Mart Cuma günü dünya liderlerine hitaben bir açık mektup yayınladı.
Dünya siyasi liderlerinin gezegen çapındaki felaket karşısındaki atalet ve kayıtsızlığını kuvvetle kınayan gençler, değişim hamlesini bizzat kendi ellerine aldıklarını açıkladılar ve “İnsanlığın kaderini biz değiştireceğiz” dediler. “Beğenseniz de, beğenmeseniz de.”
Guardian gazetesinde yayınlanan ödün vermez mektupta şöyle deniyor: “Biz birlik olduk, 15 Mart’ta ayağa kalkıyoruz ve ondan sonra da iklim adaletinin gerçekleştiğini görene kadar ayaklanmayı sürdüreceğiz. Dünyanın siyasi karar alıcılarının sorumluluğu üstlenmelerini ve bu krizi çözmelerini talep ediyoruz. Geçmişte bizi yüzüstü bıraktınız. [Ama] bu dünyanın gençleri harekete geçti artık ve bir daha durmayacağız.”
Fotoğraf: AFP
'Gençlik İklim İçin Grevde' (Youth Strikes for Climate) hareketi merkezden örgütlenen bir hareket olmadığı için, sayısı hızla yükselen okul grevlerinin kaydını tutmak kolay değil diye yazıyor Guardian çevre editörü Damian Carrington. Bununla birlikte okul grevlerinin birçoğu fridaysforfuture.org(Gelecek İçin Cumalar) adresine kendilerini kaydediyor. Cuma günü yayınlanan haberlerde 15 Mart Cuma günü dünyanın tüm kıtalarında 51 ülkede en az 500 eylem kaydının yapılmış olduğu görülüyordu. Bu da, bugüne kadar görülmüş en yüksek eylem sayısı demek oluyor.
15 Mart Cuma için planlanan protesto eylemlerinin ilk dökümü şimdilik şöyle:
Avrupa ve Ortadoğu: 351 grev. Hareketin başladığı İsveç’te 94, İtalya’da 58, Britanya’da 33,
Kuzey Amerika: ABD’nin en az 16 eyaletinde toplam 44 grev, Meksika’da bir,
Güney Amerika: 17 grev: Şili, Uruguay, Paraguay, Peru ve Brezilya’da...
Okyanusya: Avustralya’da 38, Yeni Zelanda’da bir grev.
“Gençler dünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturmakta” diyor mektup. Ve şöyle devam ediyor: “Bizim kuşak iklim kriziyle büyüdü ve biz ömürlerimizin sonuna kadar bununla baş etmek zorundayız. Buna karşılık, büyük çoğunluğumuz yerel ve küresel karar alma sürecine dahil edilmiyor. Biz, insanlığın sessiz geleceğiyiz...Korku ve perişanlık içinde geçecek bir hayatı kabul etmiyoruz. Bizim de hayallerimizi ve umutlarımızı yaşama hakkımız var.”
Fotoğraf: Reuters
Mektup, 150 kadar öğrenciden oluşan bir koordinasyon grubu tarafından ortaklaşa olarak kaleme alınmış. Bu 150 gencin içinde, ilk eylemi başlatan İsveçli Greta da var tabii.
Mektup girişimini başlatanlardan İsviçreli 17 yaşındaki aktivist Jonas Kampus: “Dünya ülkelerinin pekçoğunda 18 yaş altındakilerin sahip olduğu yegâne demokratik hak, gösteri yapmak” diyor. Ve ekliyor: “Varolmayan bir gelecek için öğrenim görmek... E, bunun bir anlamı yok ki.”
Okul kırma eylemleri bazı siyasi çevrelerden eleştiriler alıyormuş. Kampus da “Niye grev yaptığımızı bu mektupla kendimize de tarif edelim istedik” diyor. Koordinasyon grubunun bir diğer üyesi, kuzey Londra’dan 17 yaşındaki Anna Taylor da olayın bir başka yönüne işaret ederek: “Mektubun önemi, bunun artık bir uluslararası hareket halini aldığını göstermesinde” diyor.
“Ayrıca” diye ekliyor Taylor, “Hareketin hızla büyümesi, bunun ne kadar önemli olduğunu, gençlerin de bunu ne kadar çok benimsediğini gösteriyor. Hareket, geleceğimiz için canalıcı önemde.”
FridaysForFuture.org’dan bir başka öğrenci, Janine O’Keefe de “15 Martta 100 binin üzerinde öğrenci greve giderse müthiş mutlu olurum” dedikten sonra hemen ekliyor: “Ama sanıyorum 500 binden fazla öğrenciyi de görebileceğiz.”
Bundan yedi ay kadar önce tek başına bir protesto gösterisiyle grevleri başlatan Greta, şimdi 16 yaşında. Greta’nın okulu tatilde. Kendisi geçen Perşembe Belçika’da Antwerp şehrinde gösteri yapan üç bin öğrencinin arasındaydı, Cuma sabahı da Almanya’da Hamburg şehrindeki protestoculara katılmayı ihmal etmedi.
Greta son günlerde, eğitim kurumlarından grevlere yönelik dile getirilen eleştirileri sertçe reddetmekle meşgul. Örneğin Hong Kong Eğitim Bürosu’na şöyle cevap vermiş: “Biz geleceğimiz için savaşıyoruz. Bir de yetişkinlerle savaşmak zorunda kalmak işimizi hiç de kolaylaştırmıyor doğrusu.” Ayrıca, eylem yerine derslere girsinler şeklinde eleştiri yapan Avustralya eyalet eğitim bakanına da, “Bu sözlerin artık müzeye kaldırılması gerekir” yanıtını vermiş.
Küresel ısınma ile mücadele etmek üzere 2015 yılında Paris’te anlaşma imzalandığında BM’nin iklim sorumlusu olan Christiana Figueres gençlerin grevlerini destekleyenlerden biri: “Gençliğin o derin ve dokunaklı sesine kulak vermenin tam zamanı” diyor Figueres. “Paris Anlaşması doğru yönde atılmış bir adımdı, ama onun tam zamanında uygulanması canalıcı önem taşıyor.”
Fotoğraf: Getty Images
Temiz enerji uzmanı Michael Liebreich da gençlerin hareketi karşısında tereddüt ve kuşku duyanlara çiviyi çakıyor: “Grevlerin yakın zamanda sönümleneceğini düşünen biri, genç olmanın ne demek olduğunu unutmuş demektir.”
15 Şubat’ta 10 bini aşkın öğrencinin grev eylemine giriştiği Birleşik Krallık’ta 15 Mart eylemine en az iki kat daha fazla öğrencinin katılmasını beklediğini söyleyen Anna Taylor da Liebreich’la aynı fikirde: “Çevrenin korunması politikacılar için herşeyin üstünde bir öncelik olarak ortaya konmadığı sürece grevler bitmeyecektir” diyor. “Gençler dünyanın her yerinde birbiriyle elbirliği halinde, ama hükümetlerden neredeyse hiçbir işbirliği çabası gelmiyor.” Taylor, ayrıca her gün yeni ülkelerden öğrencilerin koordinasyon grubu üyesi olarak kendisiyle temas kurduğunu ve son günlerde Estonya, İzlanda ve Uganda’dan katılımlar olduğunu söylüyor.
Grevlerin ne zaman bitebileceğine dair en net kilometre taşını ortaya koyan da Jonas Kampus olmuş. Geçen Çarşamba, İsviçre çevre bakanı Simonetta Sommaruga’nın daveti üzerine onunla görüşen Kampus şöyle diyor: “Grevler, politikacılardan bu krizin nasıl çözüleceğine dair açık seçik bir harita ve oraya nasıl ulaşılacağına dair bir güzergâh çizildiği zaman bitecektir ancak. Hayatta bin tane başka şey yapabilirdim. Ama bu krizi çözmemiz gerektiği için başka şey yapacak vaktim yok. Hayalim, huzur içinde bir hayat sürmek.”
Common Dreams
Derleyen: Vakanüvis ÖM
***
Genç iklim aktivistlerinden dünya liderlerine açık mektup (Tam metin)
Biz gençler, geleceğimiz hakkında derinden kaygılıyız. İnsanlık şu anda türlerin altıncı kitlesel yokoluşuna sebep olmakta ve küresel iklim sistemi de felaket boyutunda bir krizin eşiğinde. Bunun kahredici etkilerini yeryüzünün dört bir yanında milyonlarca insan daha şimdiden hissetmekte. Ne var ki, Paris Anlaşması'nın belirlediği hedeflere ulaşmanın çok uzağındayız.
Gençler dünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturmakta. Bizim kuşak iklim kriziyle büyüdü ve biz ömürlerimizin sonuna kadar bununla baş etmek zorundayız. Buna karşılık, büyük çoğunluğumuz yerel ve küresel karar alma sürecine dahil edilmiyor. Biz, insanlığın sessiz geleceğiyiz.
Bu adaletsizliği daha fazla kabullenmeyeceğiz artık. İklim krizinin geçmişteki, şimdiki ve gelecekteki bütün kurbanları için adalet talep ediyoruz ve onun içindir ki, başkaldırıyoruz. Geçen haftalarda dünyanın dört bir tarafında binlercemiz sokaklara döküldü. Şimdi artık sesimizi duyurma zamanı. 15 Mart’ta dünyanın bütün kıtalarında protesto gösterilerine girişeceğiz.
Fotoğraf: AFP
Eninde sonuda iklim krizini kriz olarak ele almak zorundayız. Bu, insanlık tarihindeki en büyük tehlike ve dünyanın siyasi karar alıcılarının bütün medeniyetimizi tehlikeye atan eylemsizliğini ve kayıtsızlığını kabul etmiyoruz. Korku ve perişanlık içinde geçecek bir hayatı kabul etmiyoruz. Bizim de hayallerimizi ve umutlarımızı yaşama hakkımız var. İklim değişikliği şimdiden oluyor zaten. İnsanlar onun yüzünden öldüler, ölüyorlar ve ölecekler, ama biz bu cinneti durdurabiliriz ve durduracağız da zaten.
Biz, yani gençler, harekete geçtik. İnsanlığın kaderini biz değiştireceğiz, beğenseniz de, beğenmeseniz de. Biz birlik olduk, 15 Mart’ta ayağa kalkıyoruz ve ondan sonra da iklim adaletinin gerçekleştiğini görene kadar da ayaklanmayı sürdüreceğiz. Dünyanın siyasi karar alıcılarının sorumluluğu üstlenmelerini ve bu krizi çözmelerini talep ediyoruz. Geçmişte bizi yüzüstü bıraktınız. Gelecekte de yüzüstü bırakmaya devam ederseniz, biz, yani bu dünyanın gençleri, değişimin olmasını bizzat kendimiz sağlayacağız. Bu dünyanın gençliği harekete geçti artık ve bir daha durmayacağız.
Çeviren: Ömer Madra
