Sarıkamış'ta tehlike altındaki küçük akbabalar

-
Aa
+
a
a
a

KuzeyDoğa Derneği, nesli tehlike altındaki küçük akbabaların Sarıkamış'ta ürediğini gözlemledi.

Fotoğraf: KuzeyDoğa Derneği
Gezegenin Geleceği: 5 Ekim 2021
 

Gezegenin Geleceği: 5 Ekim 2021

podcast servisi: iTunes / RSS

KuzeyDoğa Derneği koordinatörlüğünde bir süre önce Türkiye'deki dört akbaba türü arasında göç eden tek tür olduğu belirtilen küçük akbabalarla ilgili çalışma yapıldı. Çalışma sonucu, yaklaşık 4 yıl önce, nesli tehlike altında olan küçük akbabaların ilçede birkaç yuva yaptığı anlaşıldı. Devam eden titiz çalışmalarla küçük akbabaların yuvasındaki bir yavru, görevlilerce ilçeye bağlı Sırataşlar köyündeki kayalıklarda yer alan bir yuvada görüntülendi. KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, AA muhabirine, nesli tehlike altındaki küçük akbabaların Sarıkamış'ta ürediğini görmenin kendilerini mutlu ettiğini söyledi.

Araştırmalar, hava kirliliğinin her yıl dünya çapında 6 milyona kadar erken doğuma ve 3 milyon düşük kilolu bebeğe neden olduğunu gösteriyor. Birden fazla bilimsel çalışmanın sonuçlarını birleştiren analiz, dış ve iç mekan hava kirliliğinin toplam küresel etkisini hesaplayan ilk araştırma oldu. En son bulgulara göre, çoğunlukla kömür veya odun gibi katı yakıtla çalışan sobadan kaynaklanan iç ortam kirliliği, 2019’da gebelik üzerindeki toplam kirlilik yükünün neredeyse üçte ikisini oluşturdu. Bu durum, özellikle Güneydoğu Asya ve Sahra altı Afrika’nın bazı bölgeleri gibi gelişmekte olan bölgelerde geçerli. Plos Medicine dergisinde yayımlanan makalenin baş araştırmacısı, California Üniversitesi’nden epidemiyolog Rakesh Ghosh, “Bireysel düzeyde, iç mekan hava kirliliğine maruz kalma, dış mekana kıyasla çok daha fazla yük taşıyor gibi görünüyor. Bu nedenle, özellikle ev içi kirliliğin yaygın olduğu yerlerde, doğum öncesi bakım sırasında kirliliğe maruz kalmayı mümkün olduğunca en aza indirmek gerekiyor” dedi. Küresel nüfusun %92’sinden fazlası, dış hava kalitesinin DSÖ tarafından belirlenen önerilen sınırların altında olduğu bölgelerde; yaklaşık %49’u ise eşit derecede yüksek düzeyde iç mekan hava kirliliğine sahip bölgelerde yaşıyor. Güney ve doğu Asya gibi bölgeler en kirli bölgeler ve Bangladeş, Çin, Hindistan ve Pakistan, dünyadaki en kirli 50 şehrin 49’una ev sahipliği yapıyor. Son yıllarda orman yangınları, tarım yangınları ve toz fırtınaları da yoğun hava kirliliğine neden oldu. Hava kirliliğinin küresel ekonomiye maliyetinin, halk sağlığına ciddi zararının yanı sıra her yıl 2,9 trilyon dolardan fazla olduğu tahmin ediliyor. Araştırmacılar, hamilelik ağırlığı, sigara ve alkol kullanımı ve beslenme gibi risk faktörlerini kontrol ettikten sonra, düşük doğum ağırlığı ve erken doğumun önde gelen nedeninin hava kirliliği olduğunu buldular. Alkol ve sigara kullanımı ise, her yıl dünya çapında 15 milyon yenidoğan ölümünün ana nedeni. 

ABD’nin Kaliforniya eyaletinin sahilinde meydana gelen yoğun petrol sızıntısı pek çok canlın ölümüne neden oldu. BBC’nin haberine göre yaklaşık 3 bin varil petrol Orange County kıyılarında 33 kilometrekarelik bir alana yayıldı. Yetkililerin “çevresel felaket” olarak tanımladığı olayda birçok balık ölürken, çok sayıda kuş petrole saplandı. ABD sahil güvenliği tarafından temizlik çalışmaları yürütülürken sızıntının nasıl meydana geldiğine dair soruşturma başlatıldı. Huntington Beach Belediye Başkanı Kim Carr düzenlenen basın toplantısında sızıntının bildirildiği tarihten bu yana yaklaşık üç bin varil petrolün Pasifik Okyanusu‘na karıştığını ve kıyı şeridinin bazı bölümlerinin petrolle kaplı olduğunu söyledi. Huntington Beach ve Newport Beach kıyılarından yaklaşık 5 mil açıktaki sızıntı 2 Ekim sabahı fark edildi. Associated Press’e göre, bunun, eyaletin yakın tarihindeki en büyük petrol sızıntılarından biri olduğu düşünülüyor. Yetkililer koruyucu bariyerlerle sızıntıyı kontrol altına almaya çalışırken, dalgıçlar da sızıntının nasıl meydana geldiğini belirlemek için olay yerinde araştırmalarını sürdürüyor. Elly Petrol Kulesi‘ne bağlı bir yarık nedeniyle sızıntının yaşandığı bildiriliyor. 

Selçuk Üniversitesi  Ziraat Fakültesi öğrencileri, topraksız tarım teknolojisinde insan faktörünü de sınırlayacak sistem geliştirdi. SÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü öğrencileri "Yeni Nesil Akıllı Tarım Sistemi" adını verdikleri sistem geliştirdi. Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST 2021 finalinde, "Genç Makers Takımı" olarak yer alan öğrencilerin çalışması "Tarım Teknolojileri" kategorisinde üçüncülüğü elde etti. Az kaynakla kaliteli ürün yetiştirilmesine imkan sağlayan sistemin prototipinde, görüntü işleme ve yapay zeka sayesinde bitkiyi en iyi koşulda ve yüksek verimde yetişiyor. Bitkinin gelişimindeki verileri işleyip gerekli müdahalelere olanak sağlayan sistem, ürün için uygun ortamı ve değerleri de hazırlayarak rekolteyi artırıyor.