Gezegenin Geleceği: 1 Ekim 2019

-
Aa
+
a
a
a

Afrika'nın batısındaki bir sahilde toplu olarak gizemli şekilde kıyıya vuran 130'dan fazla yunus öldü. Cape Verde'deki bir plajda yaklaşık 200 balina bulundu. 

Fotoğraf: Independent Türkçe
Gezegenin Geleceği: 1 Ekim 2019
 

Gezegenin Geleceği: 1 Ekim 2019

podcast servisi: iTunes / RSS

Kazdağları’nda siyanürlü altın arama faaliyetleri ve ağaç katliamı nedeniyle haftalardır yapılan eylemlerle protesto edilen, Kanada merkezli şirketin altın arama ruhsatı 13 Ekim’de dolacak. Aktivistler ve yöre halkı, ruhsatın yenilenmemesi için bir gün önce, yani 12 Ekim’de büyük bir eylem yapmayı planlıyor. Buna göre, yaklaşık 30 bin kişinin katılacağı, ‘Su ve Vicdan Nöbeti’ eylemi yapılacak. Herkesi 12 Ekim’de Cumhuriyet Meydanı’na davet eden Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, “Vicdanınızın ve yurttaşın sesini dinleyin ve ruhsatı yenilemeyin. Onlar gidecek ve bizler onların bıraktığı o katliamla yaşamak zorunda kalacağız” dedi. Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan da, “Bizler doğa ve yaşam mücadelemizi, binlerce yıldır bu toprakların can damarı olan, ‘bin pınarlı İda’yı, Kaz Dağları’nı savunmaya, mücadele etmeye devam edeceğiz. Bakanlığı da ruhsatı yenilememeye çağırıyoruz” diye konuştu.

Ağustos ayı elektrik üretim verileri açıklandı. Verilere göre Ağustos ayında Türkiye elektrik üretimi, bir yıl öncenin aynı dönemine göre %1,7 oranında gerileyerek 27.496,5 Gigavat-saat oldu. Hidroelektrik santralleri %25,6 ile kaynak bazında en fazla elektrik üretiminin sağlayan elektrik üretim tesisleri olurken, jeotermal, rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim %15,7 oldu. Hidro güneş ve rüzgar ve jeotermal enerji kaynaklarına dayalı toplam üretim ise %40,96 oldu.

Ekolojist.net’ten Pınar Özurgancı Eşkin’in haberine göre, ABD’deki Rutgers Üniversitesinden ve Oregon Eyalet Üniversitesinden araştırmacılar, üzerine baskı yapılan kâğıtların tekrar kullanılmasına olanak sağlamak için kâğıt üzerindeki baskının çıkarılmasını sağlayan bir yöntem geliştirdi. Daha önce yazıcı tonerini standart kopya kağıdından çıkarmak için lazerlerin kullanıldığı sistemler tanıtılmıştı. Ancak bu sistemlerin, paketleme, reklam ve daha bir çok alanda kullanılan kuşe kağıdın üzerinde bulunan polimer kaplamalara hasar verdiği gözlemlendi. Bu nedenle de lazer sistemleri, kağıdın yeniden kullanımı için etkin bir yöntem değil. Rutgers Üniversitesi ve Oregon Eyalet Üniversitesi’nden bilim insanları bu sorunu çözmek üzere lazerleri xenon lambalar ile değiştirdi. Geliştirilen yöntemde mürekkebin kâğıttan çıkarılması için ilk olarak üzerinde baskı bulunan kâğıt görünür bölge dalga boyunda ışık yayan xenon lambaya maruz bırakılıyor. Işık mürekkep tarafından soğuruluyor ve kağıdın kaplamasını olumsuz yönde etkilemeden mürekkebin kâğıdın yüzeyine tutunmasını sağlayan kimyasal bağları zayıflatıyor ve bu bağların kopmasını sağlıyor. Ardından kâğıt, etil alkol damlatılmış bir malzemeyle silinerek mürekkep kâğıdın yüzeyinden uzaklaştırılıyor. Bu sayede kağıt yıpranmadan veya kağıdın renginde herhangi bir değişiklik olmadan mürekkep kağıttan silinebiliyor. Sonuçları Journal of Cleaner Production dergisinde yayımlanan yöntem, aynı kağıdın en az beş kez basılmasını ve ardından yeniden yazdırılmasını mümkün kılıyor. Bu sayı, kağıdın geleneksel geri dönüşümle tekrar kullanılabileceği sayıya eşdeğer. Kaynakları tüketime gitmeden önce yeniden kullanmayı hedef alan yöntem, döngüsel ekonomiye de fayda sağlayacak nitelikte.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye’deki 81 ilin tamamının hava kalitesini ölçmek için 313 Hava Kalitesi İzleme İstasyonu kurdu. Ölçüm bilgilerini, kurduğu havaizleme.gov.tr adlı internet sitesi üzerinden kamuoyu ile şeffaf bir biçimde paylaşmayı hedefledi. Ancak İzmir’de termik santralin bulunduğu, ağır sanayinin yoğun olduğu Aliağa, Menemen, Yeni Foça ve Bozköy bölgelerindeki Hava Kalitesi İzleme İstasyonları’nın verileri Haziran 2016’dan beri paylaşmadı. Hatta Bakanlık’ın verileri kamuoyu ile şeffaf bir biçimde paylaşmayı hedeflediği havaizleme.gov.tr adlı sitede bu bölgelere yer dahi vermedi. TBMM Çevre Komisyonu Üyesi ve partisinin komisyon sözcüsü CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan konuyu TBMM gündemine taşıdı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanması istemiyle yazılı soru önergesi verdi. Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘görünmez katil’ olarak tanımladığı hava kirliliğinin İzmirlilerin sağlığını tehdit ettiğini belirten CHP’li Bakan, “Bölge, hava kirliliği açısından çok riskli ve kirli… Buradaki değerler belirlenen sınırların çok üzerinde olduğu için mi açıklanmıyor?” dedi. 

Independent’ten Jane Dalton’un haberine göre, Afrika'nın batısındaki bir sahilde toplu olarak gizemli şekilde kıyıya vuran 130'dan fazla yunus öldü. Cape Verde'deki bir plajda yaklaşık 200 balina bulundu. Yetkililer, ada sakinleri ve turistler hayvanlardan bazılarını tekrar denize sürüklemeyi başarsa da balinalar tekrar karaya vurdu. Kısa bir süre sonra ABD'nin doğu kıyısı'nda Georgia açıklarındaki bir ada sahiline 26 pilot balina vurdu. Bunların 15'i öldü. Pilot balinalar temmuzdan bu yana Georgia eyaleti sahillerinde ikinci kez toplu şekilde karaya vurdu. İspanya'dan veterinerler, hayvanların neden öldüğünü araştırmak için testler yapmak üzere Afrika'nın batısındaki Boa Vista Adası'na gitmeye hazırlanıyor. Uzmanlar toplu şekilde karaya vurmaya hastalık, seyir hatası, ani bir gelgit, bir avcı tarafından kovalanma ve aşırı hava koşulları gibi unsurların yol açabileceğini söylüyor. Yılın ilk üç ayında, 1,100'den fazla yaralı yunus Fransa'nın güneybatısında karaya vurmuştu.