En büyük toplu balina ölümü

-
Aa
+
a
a
a

İskoçya’nın batısındaki Dış Hebridler takımadalarında ülke tarihindeki en büyük toplu balina ölümü yaşandı.

Gezegenin Geleceği: 20 Temmuz 2023
 

Gezegenin Geleceği: 20 Temmuz 2023

podcast servisi: iTunes / RSS

İskoçya’nın batısındaki Dış Hebridler takımadalarında kıyıya vuran 56 pilot balinadan 55’inin can vermesiyle ülke tarihindeki en büyük toplu balina ölümü yaşandı. Bölgenin önemli haber sitelerinden Hebrides News’te yer alan habere göre, Britanya tarihinin en büyük toplu balina ölümü, takımadaların Lewis Adası’ndaki Traigh Mhor sahilinde gerçekleşti. Geçen cumartesi gecesi kıyıya yakın halde yüzen bir balina sürüsünün tespit edildiği belirtilen haberde, balina sürüsünün pazar sabahı kıyıya vurduğu kaydedildi. Gelgit nedeniyle suyun çekildiği sahilde cansız halde bulunan pilot balinaları kurtarmak için Britanya Deniz Hayatı Kurtarma Dalgıçları (BDMLR), İskoçya Karaya Vuran Canlılar Programı (SMASS) ve çeşitli kamu kuruluşları çalışma başlattı. İskoçya Karaya Vuran Canlılar Programı yetkilisi Mariel ten Doeschate basına yaptığı açıklamada, sahile geldiklerinde ilk olarak balinaları düz çevirdiklerini ve yaşamsal faaliyetlerini kontrol ettiklerini söyledi. İki canlı balinayı kurtarmayı başardıklarını anlatan ten Doeschate, bir balinanın yüzerek uzaklaştığını, diğerininse tekrar kıyıya vurarak öldüğünü kaydetti. Kurtarma görevlileri, ölen 55 balinadan ikisinin yeni doğduğunu, bazı dişi balinaların ise hamile olduğunu açıkladı. BDMLR’den yapılan açıklamada neredeyse tüm sürünün öldüğü tahminine yer vererek, “Sığ su ve sert rüzgar canlı halde bulunan balinaların da kurtarılmasını zorlaştırdı,” dendi. Öğlen saatlerinde gelindiğindeyse kurtarma çalışmalarının sonuçsuz kalacağı gerekçesiyle yaşam belirtisi gösteren balinalara daha fazla acı çekmemesi için ötenazi yapıldı.

Deniz buzulu seviyelerinin en düşüğü

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Antarktika’daki deniz buzulu seviyelerinin, kaydedilmiş en sıcak Haziran ayı olan geçtiğimiz ayın başlarından itibaren ortalamanın %17 altında kalarak en düşük seviyelerini gördüklerini açıkladı. Dünya İklim Araştırmaları Programı lideri Michael Sparrow, Cenova’da verdiği röportajda, “Kuzey Kutbu’nun buzullarında büyük çaplı azalmalar görmeye alışkınız, fakat bu Antarktika için geçerli değil. Bu, çok ciddi bir kayıp,” dedi. Küresel deniz sıcaklıklılarında yılın Mayıs ve Haziran aylarında rekor kırıldığını belirten WMO, okyanus yüzeylerinde ısınmanın hızının giderek arttığını duyurdu. Yapılan açıklamada, “Yalnızca yüzey sıcaklıkları değil, bütün okyanusların tamamı giderek ısınıyor ve yüzlerce yıl orada kalacak düzeylerde enerjiyi emiyor. Alarm çanları, eşi benzeri görülmemiş sıcaklıkların yaşandığı Kuzey Atlantik bölgesi için özellikle gürültülü biçimde çalıyor,” dendi. Organizasyon, yakın zamanlarda ortaya çıkan El Niño hava olayı fenomeninin de hem su hem de karada sıcaklıkları yükseltmesini beklediğini, bu durumun giderek artan sıcaklıklara ve hem su altında hem de havada sıcaklık dalgalarına yol açabileceğini belirtti.

Ayçiçeğinde verim kaybı

Trakya’da etkili olan aşırı sıcakların ayçiçeğinde verim kaybına neden olması bekleniyor. Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, ayçiçeğinin gelişiminde çok hassas bir döneme girildiğini söyledi. Çiftçilerin, son yılların en kurak kışında kötü bir sezon geçirdiğini belirten Kaya, “Kış yağışlarında herhangi bir depolama söz konusu olmadı. Daha sonra gelen yağışlar her ne kadar telafi etse de dalgalı bir ekim söz konusu oldu. Ayçiçeğini bazı çiftçiler Mart ayında ektiler. Yağmurlar araya girince Mayıs ortalarına kadar ekimler oldu,” dedi. Anadolu Ajansı’na (AA) konuşan Kaya, aşırı sıcakların, ayçiçeğinin üç farklı evresi için de zararlı olduğunu ifade etti. Yaz aylarının aşırı sıcak ve kurak geçtiğini, ayçiçeği yapraklarında güneş yanığı olabileceğini belirten Kaya, “Hava sıcaklıkları çok arttı. Bir de bölgemiz kurak bir yaz geçiriyor. Sıcaklık ve kuraklık sonucu yapraklarda güneş yanığı oluşabilir. Dolayısıyla verimde düşüş meydana gelir. İlimizde son yağışlar şu anda olumsuzlukları engelledi ancak bu şekilde sıcak ve kurak geçerse ciddi sorunlar bizi bekliyor,” dedi.

Siyanürlü Zehirli Atık Barajı'na Hayır!

Bir maden şirketinin Eskişehir Sivrihisar ilçesi Kaymaz Mahallesi'nde yapmak istediği üçüncü siyanürlü atık barajına karşı tepkiler sürüyor. Eskişehir Çevre Derneği (ESÇEVDER), demokratik kitle örgütleri ve yaşam savunucuları Sivrihisar ilçesi Kaymaz Mahallesi'nde yapılması planlanan Siyanürlü Zehirli Atık Barajı'na karşı Kaymaz'da eylem yaptı. Sözcü’nün haberine göre, eyleme, CHP Eskişehir Milletvekilleri Jale Nur Süllü ve İbrahim Arslan ve İl Başkanı Recep Taşel de destek verdi. Eyleme katılan yaşam savunucuları, ‘Havama, suyuma, toprağıma karışma!’, ‘TMSF elini Kaymaz’dan çek!’, ‘Kaymaz halkı toprağına sahip çık!’, ‘Kaymaz susma, toprağına sahip çık!’ şeklinde sloganlar attı. ESÇEVDER Başkan Yardımcısı Filiz Fatma Özkoç, “Bu Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu onaylanırsa Kaymaz’ a 600 metre mesafede üçüncü 40 metre derinliğinde beş milyon 500 bin metreküp kapasiteli Siyanürlü Zehirli Atık Barajı inşa edilecek ve ilerideki dönemde Kaymaz diye bir mahalle kalmayacak,” dedi. Kaymaz Mahallesi’nde meraların, tarım arazilerinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ve insanların kanserden öldüğünü vurgulayan Özkoç, “Şirketin hazırladığı ÇED raporuna göre beş milyon 500 bin metreküp yapılacak üçüncü zehir atik barajı, 10 yılda dolacak. Kanserden senede 60-70 kişinin öldüğü bir mahalle, zaman içinde yok olma tehlikesi ile karşı karşıya,” diye konuştu.