İberya Yarımadası’nın 60 yıldır gördüğü en büyük kuraklık felaketi içinde 17 kilometre boyunca kasıp kavuran çam ormanı yangınlarında birden dönen alev fırtınasından kaçamayan 11 erkek ve kadın gönüllü itfaiyecinin ölümünden sonra... Ölümün eşiğinden kıl payı kurtulan 12. eleman Jesus Abad, yüzü ve kolları mumya gibi sarılıp sarmalanmış halde İspanyol televizyonuna mülakat veriyor: “Ateş kasırgası çok büyüktü. Bence yangın falan da değildi. Bence bizi gördü ve ‘Sen,’ dedi, ‘benimsin sen!’” (Newsweek, 8 Ağustos 2005).
Uçakların 5,500 litrelik su bombalarından boşalan suyun daha alevlerle temasa gelemeden buharlaşıp uçtuğu İspanya’daki gibi, komşu Portekiz’deki tarihi büyüklükteki orman yangınları da kontrolden çıkmış durumda. Yangınlar rekora doğru ilerlerken, ülkenin tarım projeksiyonlarında yüzde 35’lik, yani milli gelirde yüzde 1,5 oranında bir düşme olacağı tahmin ediliyor. En üst düzey alarma geçilmesi emrini veren İçişleri Bakanı, basın toplantısı yapıyor: “Önümüzdeki günlerde çok daha büyük zorluklarla mücadele etmek zorundayız!” (The Times, 5 Ağustos)
İspanya’nın Akdeniz kıyılarında sadece geçen yıl 350 bin yeni yazlık ev yapılmış olduğu tahmin ediliyor. Bunların büyük çoğunluğunun arka bahçelerinde birer yüzme havuzu, yakın çevrelerinde de büyük golf sahaları var. İspanya televizyonu, Cadiz’deki Guardiaro Nehri’nin suları yazlıklar ve golf sahaları için kullanılmak üzere çekildikten sonra kalan kurak ve çamurlu nehir yatağında çırpınarak ölen balıkları gösteriyor.
Avrupa Uzay Ajansı’nın Çöl Gözleme projesine göre, Fransa-İtalya-İspanya-Portekiz-Yunanistan kıyılarını kaplayan, 17 milyon kişinin yaşadığı bir alanda “çölleşme” tehlikesi neredeyse kesin. Bu, Avrupa’nın Sahra çölü gibi kumlarla kaplanacağı anlamına gelmiyor. Asıl, toprağın öleceği ve tarımsal açıdan işe yaramayacağı demek oluyor. İnsanlar üzerine binalar ve hatta seralar kursalar bile!
Avrupa Birliği’nin en büyük tarım üreticisi olan Fransa’da son otuz yılın en büyük kuraklık felaketi yaşanırken, ülkenin özellikle güneybatısını basan çekirgeler, akrepler, bokböcekleri, uğurböcekleri ve eşek arıları, tahıl ve hayvan yemi olarak kullanılan bitkileri tarumar ettikten sonra AB’nin hububat üretiminin bu yıl yüzde 10 oranında düşük olacağı tahmin ediliyor. Yüzme havuzlarını, deli gibi sokan arılar yüzünden kullanamayan insanlar arı kontrol merkezlerinin telefon hatlarını kitlemiş durumda. Aveyron’da bir koyun yetiştiricisi olan Gerard Laussel, çekirgelerin kışlık stokları da erittiğini söylüyor: “Bana bir servete mal oluyorlar, günde bir ton yemi yiyip bitiriyorlar." (Bloomberg.com, 21 Temmuz)
Alaska’da Bölge tarihinin gördüğaü en sıcak ilkbahardan sonra böğürtlenler, ahududular, somon çilekleri ve dalları yerlere kadar değen kiraz ağaçları çıldırdığı gibi, buzullar eriyor, nehirler yükseliyor, somonlar yavaşlıyor ve fırtına tepelerdeki karları savurup atıyor. Bölgeden yazan serbest gazeteci Heather Lende asıl arılardan şikayetçi: “Rekor sıcaklar, sarıca arıları ve eşekarılarını acayip çoğalttı. Geçen yıl bizim kasabanın (Haines) nalburiyesinde bütün yıl 10 kutu arısavar fısfıs satılmıştı. Bu hafta tek bir günde 120 kutu sattık.” (“Wasps Add Sting to Debate Over Global Warming”, Anchorage Daily, 4 Ağustos)
* * *
Science, Nature, Scientific American, New Scientist gibi dergilerin son sayılarından yaptığımız küçük bir toplama: ABD’nin ünlü MIT üniversitesinden konunun en büyük uzmanından rapor: Küresel ısınmaya paralel olarak, fırtına ve tayfunların hem sıklığı hem şiddeti artıyor. ABD’nin ünlü Berkeley Üniversitesi’nden konunun en büyük uzmanından rapor: Dünya küresel ısınma ile başetme kapasitesini yitiriyor. Kanada’nın ünlü Queen’s üniversitesinden konunun en büyük uzmanlarından rapor: Güney Kutbu’nda küresel ısınma yüzünden buzulların parçalanması, yeryüzünde eşine rastlanmamış boyutta. ABD’nin ünlü Maine üniversitesinden konunun en önemli uzmanlarından rapor: Kuzey Kutbu’ndaki bulgular küresel ısınma korkularını tastamam doğruluyor. ABD’nin ünlü Princeton üniversitesinden “küresel ısınma araştırmalarının büyükbabası” namıyla maruf uzmanı Profesör Syukuro Manabe, 84 ülkeden 1300 iklimbilimci önünde açıklıyor: Küresel ısınma’dan daha büyük bir tehlike var: Su sıkıntısı ve kuraklık. “Kuzey Amerika, Çin, Ortadoğu ve Avrupa, başta olmak üzere birçok bölge giderek kuruyor.” (Xinhua, 4 Ağustos)
Hay dilimizi eşek arısı soksun, değil mi ey okur?
Devamı haftaya...
