15 Ekim 2008
Küresel krizi önceden tahmin eden Princeton Üniversitesi öğretim üyesi ve bu yılki Nobel Ekonomi Ödülü'nün sahibi Paul Krugman krizin etkilerini öngöremediğini belirtti. Amerikan radyosu NPR'a söyleşi veren Paul Krugman, "Maliyenin ne kadar domino etkisinin insafına kaldığını önceden anlamamış olduğuma kızıyorum. Patlamanın olacağını ve çok acılar çekileceğini gördüm ama bu kadar acının olacağını hesaplayamadım" itirafında bulundu. 'Körlüğe şaşırdım' Aynı zamanda New York Times gazetesi yazarı da olan Krugman bu yılki Nobel ekonomi ödülünü almıştı. Serbest ticaret, küreselleşme ve şehirleşmenin lokomotifleri üzerinde çok çalışmaları bulunan Krugman, NPR'a açıklamasında, "Mali krizden çok korktuğunu ve ekonomistlerle siyasetçilerin nasıl bu denli kör olabildiğine şaşırdığını" ifade etti. Krugman ayrıca, "Krizlerden korunmak için 30'lu yıllarda uygulamaya başladığımız koruma sistemini temelden yıkan bir mali sistem yarattık. Koruma önlemlerini aşarken yeni bir krize yelken açtığımızın farkına varmalıydık" dedi. Paul Krugman, bankalara yeniden sermaye verme planının, daha önce ABD'deki bankaların batık borçları satın alma girişiminin tersine, finans kurumlarını kurtarabileceğini de söyledi. Şu anda 1990'lı yıllarda Asya'yı vuran kriz kadar ciddi bir krize tanıklık edildiğini, bu krizin "Büyük Buhran"ı andırdığını ifade eden Krugman, "Bu korkunç. Ancak korkum cuma gününe göre daha az" yorumunu yaptı. 'Ciddi zararlar verdi' Krugman, "Kriz nedeniyle, reel ekonomide çok büyük bir aşağı yönlü ivme mevcut...Kredi piyasalarındaki tıkanmayı açsak bile muhtemelen daha önümüzde çok tatsız bir resesyon olacak" dedi. Krugman, dünya borsalarında çok büyük canlanmaya yol açan Avrupa kurtarma planını övdü ve kredi krizini onarma ihtimalinin güçlü olduğunu söyledi. Ancak Krugman'a göre piyasaların coşkulu tepkisi, planın çare olacağı anlamına da gelmiyor. "Bence şu anda finans sisteminin yeniden işlemeye başlayacağı noktaya getirecek desteği verme potansiyeli olan bir plan var" diyen Krugman, krizin ABD'de Bush yönetiminin savunduğu gibi piyasaların her şeyden önde geldiği inancından uzaklaşma getirdiğini söyledi. Gazete makalelerinde Bush yönetimini şiddetle eleştiren Krugman, "Bize piyasaların iyi işlediğini ve bireysel kâr arayışlarının her zaman olumlu sonuç vereceğini söyleyen insanlar çok büyük ölçüde yanıldılar" dedi. Nobel Komitesi, bazı ülkelerin uluslararası ticareti denetimleri altına almalarının ardındaki nedenleri incelediği çalışmalarından dolayı Krugman'a 2008 Nobel Ekonomi Ödülü'nün verildiğini açıklamıştı. Açıklamada, Krugman'ın formüle ettiği ve tüm dünyadaki kentleşmenin nedenlerini irdeleyen yeni bir teoriye de dikkat çekildi. Ödül getiren teorisi üretimle ilgili Komite ödülün neden Krugman'a verildiğini şöyle açıkladı: "Krugman'ın yaklaşımı birçok ürün veya hizmetin uzun serilerde daha ucuza üretilebileceği temellerine dayanıyor. Yani ölçek ekonomisi konseptine. Aynı anda, tüketiciler çeşitli ürün arzlarına talep gösterir. Sonuç olarak, yerel bir pazar için küçük ölçekli üretim dünya pazarı için büyük ölçekli üretim tarafından yerinden edilir. Krugman'ın teorisi, ticaretin, sadece aynı şartlara sahip olan ülkelerce değil aynı zamanda benzer ürünlerin ticaretini yapan ülkeler tarafından da, neden domine edildiğini açıklıyor. Otomobil ihracatı ve ithalatı yapan İsveç böyle bir ülkeye -domine eden- örnek teşkil ediyor. Bu tür bir ticaret uzmanlaşmayı ve büyük ölçekte üretimi mümkün kılıyor ve sonuç olarak fiyatlar düşüyor ve ürün çeşitliliği daha da artıyor."
http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&ArticleID=903497&Date=15.10.2008&CategoryID=80
