5 Kasım 2007’de Guardian gazetesinde yayımlanmıştır.Toplam 46 ülke ve 2,7 milyar kişi, bugün, küresel ısınma yüzünden, silahlı çatışmalar ve savaşlarla alt üst olma riski yaşıyor. Bunlara ilave olarak, 56 ülke ve 1,2 milyar insan daha siyasi istikrarsızlık tehlikesiyle karşı karşıya.
Bu yalın uyarı, bu hafta, barış grubu International Alert’in (Uluslararası Uyarı) hazırladığı “Bir Çatışma İklimi” (A Climate of Conflict) isimli raporda yer alacak. Raporda yazılanlara göre, küresel ısınma toprakları aşındırdıkça, denizleri yükselttikçe, buzulları eritip fırtınaları artırdıkça, Afrika’nın büyük bir kısmı, Asya ve Güney Amerika’da savaşlar ve sosyal patlamalar olacak.
Raporda, ‘İklim değişikliği, şiddetli çatışmalar için eğilimleri artıracak, buna karşılık insanlar daha da fakirleşecek ve küresel ısınmanın sonuçlarıyla daha zor baş edebilir hale gelecekler’ deniyor.
Grubun Genel Sekreteri Dan Smith, Observer’a, ülkeleri bekleyen daha büyük tehlikenin, küresel ısınmayla başa çıkacak kaynaklardan ve istikrardan yoksun kalmaları olduğunu belirtirken şunları söylüyor: “Hollanda deniz seviyesinin yükselmesinden etkilenecek, ama burada kimse savaş ya da sürtüşme beklemiyor. Ülke, efektif olarak harekete geçecek kaynaklara ve siyasi yapıya sahip. Ancak toprak ve su kaybından etkilenen, şiddeti giderek artan fırtınalarla mücadele eden ülkelerin, bunları telafi edecek tedbirleri alan etkili hükümetleri olmayacak. Halk savunma birimleri oluşturacak ve çatışmalar yaşanacak.”
Smith, “Peru’yu düşünün” diyor ve ekliyor: “Ülkenin tatlı suyu çoğunlukla buzullardan geliyor. Ama 2015’te, Peru’nun tüm buzulları küresel ısınma yüzünden erimiş olacağı için, ülkedeki 27 milyonun hemen hemen tamamı susuz kalacak. Peru şimdi harekete geçerse, krizi dengeleyebilir. Ancak burası, çok az etkili demokrasi deneyimi olan, sık sık isyanların, Şili ve Ekvador’la sınır çatışmalarının yaşandığı bir yer. Sonuçta büyük bir ihtimalle, karışıklık, çatışma ve büyük göçler olacaktır.”
Bangladeş’i ise başka durumlar etkiliyor. International Alert, burada iklimle bağlantılı göçlerin şiddetli çatışmaları körüklediğini belirtiyor. Kıyılarda, giderek artan şiddetteki hortumların tetiklediği sel baskınlarıyla birleşen yaz kuraklıkları, ekilebilir alanları harap ediyor. Milyonlarca insan Hindistan’a göçtü ve bu durum giderek daha da kötüleşecek olan ciddi çatışmalara yol açtı.
Afrika’da birçok ülkeden geçen Nijer ve Monu gibi nehirler, önemli içilebilir su kaynaklarıdır. Kuraklık artıkça ve buralardan daha çok su çekildikçe, çatışmalar kaçınılmaz olacak.
Avrupa’da; savaşların siyasi olarak zayıflattığı Sırbistan ve Karadağ gibi Balkan ülkelerini saymazsak; çoğunun küresel ısınmayla baş edebilecek istikrara sahip olduğu düşünülüyor. Sıcaklık arttıkça ve ekilebilir alanlar küçüldükçe, Balkanlardaki nüfus baskısı şiddeti körükleyecek ve otoriteler başa çıkmakta zorlanacak.
Risk haritasında yer alan Rusya gibi bazı ülkelerde sürpriz olabilir. Smith, “Moskova’nın Rusya’nın tamamı üzerindeki kontrolü, küresel ısınma açısından küçümsenmeyecek bir durum. Ancak bazı bölgelerde ekilebilir alanların yok olması, Çeçenistan’da olduğu gibi yerel ayaklanmalara yol açacaktır ” diyor. Smith’e göre, küresel ısınmayla birlikte ortaya çıkacak çatışmalar önümüzdeki yıllarda meydana gelecek büyük çatışmalar değiller, onlar zaten şu anda başımızda.
Türkçe'ye çeviren: Nuray SoysalFotoğraf: Mahesh Kumar / AP
