İstanbul, 27 Haziran 2005
10 ülkeden iddia heyeti, vicdan jürisi ve tanıklardan oluşan toplam 54 kişinin katılımıyla düzenlenen Irak Dünya Mahkemesi İstanbul Nihai Oturumu, bugün düzenlenen bir basın toplantısında karar metninin açıklanmasıyla sona erdi.
Vicdan Jürisi adına konuşan Jüri Başkanı Hintli yazar Arundhati Roy, bu savaşın tarihte yapılmış olan en haksız savaş olduğunu söyledi: “Bush ve Blair hükümetleri, dünyanın dört bir yanında milyonların bu savaşa karşı protestolarını ısrarla duymazlıktan geldiler ve dünyanın en haksız, ahlaksız ve korkakça savaşlarından birine imza attılar.”
Jüri, ABD ve İngiltere hükümetlerine aşağıdaki suçlamaları yöneltti:
· Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin ve Nüremberg İlkeleri’nin ihlali pahasına, saldırgan bir savaş planlamak, hazırlamak ve yürütmek,
· Irak sivil halkını ve altyapısını hedef gözetmek,
· Ölçüsüz güç ve silah kullanımı,
· Askeri etkinlikler ve ardından gelen işgal sırasında sivillerin yaşamını güvenliğe almamak,
· Barışçıl göstericilere karşı ölümcül şiddet uygulamak,
· Herhangi bir yargı süreci uygulanmadan, kolektif cezalandırma da dahil olmak üzere, cezalandırma uygulamak,
· Irak askerlerini ve sivilleri işkence ve insanlık dışı muameleye tabii tutmak,
· Yasadışı olarak işgal ve istila edilmiş bir ülkenin yasalarını yeniden düzenlemek,
· Çevreyi bilerek ve isteyerek tahrip etmek,
· Iraklı kadınların yaşama koşullarının kötüleşmesine doğrudan neden olmak,
· Bilgi edinme hakkının kullanılmasını , Irak basınını sansürlemek de dahil olmak üzere, türlü yöntemlerle engellemek,
· Uluslararası hukuku ihlal ederek, işkenceyi, işkenceye müsamaha gösterilecek ve yasadışı göz altıları haklı çıkaracak biçimde yeniden tanımlamak.
Birleşmiş Milletler de Suçlu
Jüri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni de koalisyon güçlerinin yasadışı davranışlarına karşı çıkmayarak, savaşı durdurmak için gerekeni yapmamakla suçladı.
Irak Dünya Mahkemesi Vicdan Jürisi, Irak halkının ülkelerinin yasadışı işgaline karşı direniş hakkının tanınması çağrısında bulundu. Jüri, Irak halkının işgale karşı, kendi kaderini tayin, özgürlük ve bağımsızlık için direnişinin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi tarafından meşru kılındığını söyledi.
8 oturum, 63 konuşmacı
İki yılı aşkın süredir dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılan oturumların ardından 24 Haziran Cuma günü başlayan İstanbul’daki nihai oturumda iddia heyeti ve tanık olarak 63 kişi konuştu. 17 kişilik vicdan jürisi, mahkemeye sunulan belgeleri akşamları değerlendirdi ve bu sabaha dek süren tartışmalardan sonra kararını verdi.
Darphane-i Amire’deki mahkeme sırasında altı ana konuda toplam sekiz oturum yapıldı. Bu oturumlarda konuşmacılar 51 konuda mahkemeye bilgi sundu. Oturumların ikinci günü, en hareketli ve en ilgi çeken gün oldu. Iraklı tanıkların dinlendiği ikinci günde, mahkeme salonuna Irak’ta çekilmiş onlarca fotoğrafın yer aldığı bir film şeridi şeklindeki pankart getirildi ve bugün hayatta olmayan insanların fotoğrafları önünde bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
1500 Kişi Darphane’de
Darphane-i Amire, üç gün boyunca 1500’ün üzerinde konuğu ağırladı. Mahkeme salonu olarak kullanılan bölümün dışında da yoğun bir hareket yaşandı. Salona sığmayanların, içerideki konuşmaları büyük ekrandan ve simultane çeviriyle izlediği kafeteryanın ‘tribünleri’ hep doluydu. Basın odası olarak ayrılan iki salonda 150’den fazla medya çalışanı haberlerini yazarken WTI gönüllüleri de web sitesine yüklenen haberlerle tüm medya için haber ajansı görevini üstlendi. www.worldtribunal.org adresinden canlı yayınlanan Mahkeme bütün kıtalarda on binlerce kişi tarafından izlendi. Darphane’nin tarihi atmosferinde, özellikle televizyoncuların rahat çekim yapabilmesi için düzenlenen röportaj odaları hiç boş kalmadı. Sergi salonları da 1500 izleyici ağırladı.
