Seda Binbaşgil

Henüz yeni başlamışken, aniden kesilen trompet solosu, dinleyicileri gafil avlamıştır elbette, ama çok da şaşırtmamıştır, ne de olsa çoğunluk, trompetçinin şizofreni hastası olduğunu biliyordur, bilmeyenler de zaten ikinci parça başlamadan durumu çoktan kavrayacaklardır.

'Strange Fruit'u Billie Holiday'den dinlediğinizde teatralliğe dair hiç bir şey bulamazsınız. Katiyen ağlamaklı değildir sesi. Kararlı ve boyun eğmez bir tavrı vardır ama dinleyicinin de üstüne gitmez, bırakır herkes kendiyle hesaplaşsın. Kimi zaman aldırmaz bir ses tonu adeta size meydan okur.

20 Ağustos 1956 günü Time alanlar, derginin kapağında Duke Ellington'ın resmiyle karşılaşacaklar, içinde de övgü dolu uzun bir yazı bulacaklardı! Peki işler bu kadar kötüye giderken, ne olmuştu da herşey bir anda tersine dönmüştü?

George Gershwin'in Maurice Ravel'den kompozisyon eğitimi alma teklifini, Fransız bestecinin geri çevirdiği gizli bir olay değildir.

Caz müziği üzerine kaleme alınan ilk yazı da yine bir Avrupalıya, Ernst Alexander Ansermet'e ait. İsviçreli orkestra şefi, 1919'da Londra'da Will Marion Cook yönetimindeki "Southern Syncopated Orchestra"yı dinleme fırsatı bulur ve özellikle yetenekli klarinetçileri Sidney Bechet'e hayran kalır.

Fransız müzikolog Bernard Gavoty'ye göre o "dünyanın en iyi piyanistlerinden biri." Kariyerini, Bach'ın eserleriyle cazı en iyi şekilde bir araya getirmeye adamış, dahası ortaya çıkardığı albümleri kitlelere mal etmeyi başarmış, Jacques Loussier...

"Pop ve caz türü bestelerimin yanı sıra, klasik/modern müzik denemelerim de var. Yaylılar dörtlüsü, orkestra müziği ve 'lied' türünden İngilizce sözlü şarkılarım var mesela...

"En önemli şey müzikte dürüst olmaktır.

Caz tarihçisi Francesco Martinelli, Seda Binbaşgil'e Avrupa'yı cazla buluşturan müzisyenleri, cazın faşist dönemde yasaklanışını, neden İngiltere'de değil de Fransa'da yeşerebildiğini, müzisyene en fazla değerin verildiği Hollanda örneğini, free jazz'ın etkisini anlattı.

"Caz deyince artık akla Avrupa gelecek. Buna hazırız ve farklı bir 'sound'umuz olsun istiyoruz" diyor grubun beyni ve piyanisti Esbjörn Svensson. Öyle ya da böyle, şurası kesin: Avrupa cazı, Afrika kökenli Amerikan cazının yanı sıra kendine özgü bir dil geliştirdi artık...

Cazseverler için hayli faydalı bir mecradayız: Ragtime'cılar kimdir, Ralph Towner yeni bir albüm mü kaydetti, Miles Davis'in diskografisinde filanca albüm de mi vardı gibi, tümünü aynı anda pek az aklın kafasında tutabileceği soruların yanıtlarını verir bize.

Cape Verde'nin dünyaya kazandırdığı herhalde en tanınmış ürünü Cesaria Evora. Müziğine fado, blues, caz diyorlar, o "Cape Verde" diyor. "Havasında değilken" yapılan söyleşisinden, sahneye çıplak ayaklı çıkışının politik bir duruş olmadığını öğreniyoruz.