Mehmet Uhri

Ülkenin en fakir yıllarında çocuklarını hekim yapmak için varını yoğunu tüketmiş bir ailenin üçüncü kuşak doktorlarındanım. Rahmetli annem ve dayım mesleğe başlarken biraz da emir verir gibi iki öğüt vermişti.

"Birlik, beraberlik ve kardeşliğe daha fazla ihtiyaç olunan bu günlerde" söyleminde yer alan ve günümüzde açılım söylemleriyle tekrar gündeme taşınan 'kardeşlik' kavramı üzerinde durmak gerekiyor. Nedir kardeşlik? Neyi anlatır? Neden önemlidir?

Rahmetli Tezer Özlü'nün tavsiyesine uyup İzmirlilerin de aynaya bakma zamanının geldiğini düşünüyorum.

Neoliberalizm son sömürge olarak hastaları seçmiştir. Sağlıkta yaşanan neoliberal sömürü sosyal güvenlik kurumlarının parasal kaynaklarını kurutup, büyüme hırsıyla ellerini hastaların cebine sokmaya başlayıncaya kadar bu düzene ciddi bir tepki veya karşı çıkış gelmesi ise hayli zor görünüyor.

WHO' nun sıtma eradikasyonu projesi izole bir ekosistem olan Seylan adasında başarı ile gerçekleştirilmiş ancak nüfusa paralel artış göstermeyen ülke kaynakları yüzünden oluşan sosyal yara iç savaşa yol açmıştır.

25 Şubat 2004' te görev yaptığım hastaneye ağır yaralı olarak getirilen ve hasta yatağında kardeşleri tarafından vurularak töre cinayetine kurban giden Güldünya Tören'in anısı içindir.

Bazen bir insan veya anlamlı yaşanmış bir hayat hikâyesi pek çok deneyimden daha yol gösterici olabilir.

"Bilseydim ki bu seni son görüşüm, sana sımsıkı sarılır ve dua ederdim tanrıya ruhunu korusun diye. Bilseydim ki bu seferki, bu kapıdan son geçişin, sarılırdım sana, öperdim ve bir kez daha çağırırdım.

Dayatılan yaşam biçimlerini reddederek doğa ile barışık yeni bir dünyanın mümkün olabileceğini haykıran içindeki o yaramaz, aykırı çocuğu yaşatan günümüzün gerçeküstücüleri sayesinde kurtulacağız belki çocuklarımıza borçlu kalmaktan.

Hekimi vurdular. Şehrin göbeğinde, güpegündüz çalışmakta olduğu üniversite hastanesinin bahçesinde hekime pusu kurdular ve vücuduna isabet eden 9 kurşun ile öldürdüler.

Küresel iklim değişiklikleri ile ülkelerin kaç milyar dolar maddi kayba uğrayacaklarından yola çıkan anlayışın gerçekte tüm doğayı kapsamadığını, insan ve onun dünyasını kurtarmak uğruna, gerektiğinde yeryüzünü bile feda edebileceğini satır aralarında okumak mümkün.

Arkamızı dönüp unutmaya çalıştığımız kabahatlerimiz ile yüzleşmek zorundayız. Toplum olarak, içimizde yaşayan ve özür borçlu olduğumuz insanları arayıp bulmak yüzleşmek zorundayız.

Bunca yılın bahçıvanıyım. Bahçeden, ağaçtan, bitkiden anlarım. Hayatı bana onlar öğretti. Ağaçların yanı sıra, toprağı, dökülen çürümüş yaprakları, solucanları, onlarla beslenen kuşları, böcekleri ve canlıları ile bütün değil midir orman?

Biliyorum ki, hepimiz kendi bedeni içine tıkılmış ruhlardan oluşuyoruz. Ve biliyorum ki, düşüncelerimizin, ruhumuzun özgürlüğü bedenimizin sağlığı ve zindeliği ile sınırlı. Bedenimiz izin verdiği ölçüde özgürüz.

İçimizdeki sorumsuz, yaramaz çocuk gibidir, duygularımız. Çocuğunu adam etmeye uğraşan anne baba da mantığımızdır sanki. Erdem ise duygular ile mantık arasında kurulan dengedir. Uçlarda salınsak bile şekilsizlik, ifadesizlik ile akılcılık arasında kurulan dengedir, erdem.

Ulusal kimliğinin ne olduğunu bile sorgulamadan, tükettiği kola, giydiği bluejean ya da spor ayakkabı markasına göre üst kimlik oluşturmaya çalışan insanları boşuna mı giderek daha çok görüyoruz?

Bilgi toplumlarının varlığını sürdürebilmesi bilginin pazarlanmasına bağlıdır. Tarih boyunca çeşitli örneklerini gördüğümüz pazar oluşturma ve pazarı kaybetmeme endişesi bilgi toplumlarında da yaşanmaktadır. Çünkü onların sermayesidir, bilgi.

Belirsiz bir geleceğin umuduyla çalışıyor artık hekimler. Ne iş yaptığını sorduğunuzda da, "geçinmeye çalışıyorum" yanıtından başka yanıt alamıyorsunuz. Hayat hekimlere yabancılaştı. Hastaların hekimleri yabancılayışı da cabası.

Uzan ailesi elindeki güce güvenip siyasete atılmasa, devlet yönetiminde söz sahibi olmak istemese kurulu düzen devam edecekti. Ancak Uzan'ların girişimi bir isyandı. Bir yerel güç devleti kontrolüne almak istiyordu. Bu durum geleneğe aykırıydı.

Birey hukukunun kaynağı olan aileyi deforme ederek bireysel hukuk ve temel insan hakları kavramının içi boşalmakta. Çağdaş ailenin ön plana çıkmasıyla insan hakları, birey hukuku kavramı güçsüzleştirilerek yerini kamu hukuku gibi kavramların alması sağlanmaktadır...

Kutsallığı bilgide, teknolojide ve onları var eden verimlilik, kârlılık, kalite, kazançta arıyor, bu kavramlara tapınıyoruz artık. Görkemli alışveriş merkezleri biçiminde tapınaklar inşa ediyor, alışveriş ritüelleri ile ibadetimizi gerçekleştiriyoruz.

Adalılık ve adalı olma, özünde insanın insana muhtaç olduğunu, doğada yalnız olmaktansa doğanın parçası olması gerektiğini, paylaşmayı, sosyal hoşgörüyü, değişkenliği ve kendi adalet anlayışını sunar... Dr. Mehmet Uhri, insanların ve balkonların açık olduğu koşulları yazıyor.

Günümüzde de birlikte yaşadığımız ancak gayrimüslim diyerek, azınlık diyerek biraz ayırdığımız, ötelediğimiz insanlardan biriydi Moris Şinasi. Endülüs'ten kaçarak Ege'ye Manisa'ya yerleşen Sefarad kökenli Yahudi bir ailenin çocuğuydu. 1855 yılında Manisa'da doğmuştu. Bir Anadolu Yahudisiydi...

Sağlık sektöründe yaşanan hızlı büyüme, kişi başına düşen sağlık harcamalarının artmasına, artışı karşılayamayan sosyal güvenlik sisteminin iflas noktasına gelmesine yol açtı. Üstelik ticari mantık ve kuralları sağlık sistemini de eline geçirdi...